كتا‌ب دانيال به مثابه متن آپوكاليپسي: ويژگي‌ها و نمادهاي آن

كتاب مقدس در مقام متن ادبي داراي گونه‌هاي ادبي (ژانرهاي) متنوعي است كه يكي از مهم‌ترين آن‌ها را مي‌توان ژانر «آپوكاليپسي» يا «مكاشفه‌اي» ناميد. كتاب دانيال از جمله نخستين متون آپوكاليپسي يهودي به شمار مي‌رود كه تاريخ تقريبي نگارش آن را قرن دوم قبل از ميلاد دانسته‌اند و همانند بسياري از اين متون نام نويسنده مجعول است. از ويژگي‌هاي بارز متون مكاشفه‌اي يا آخرالزماني بيان نمادين و بكارگيري زبان رمزي است كه عمدتاَ به موضوعاتي از جمله منشأ پيدايش جهان، فرجام‌شناسي، پيشگويي آشوب‌هاي روزهاي فرجامين، روز رستاخيز و داوري دربارۀ انسان و جهان مي‌پردازد. در اين پژوهش سعي شده است تا با نظر به اهميت متون آپوكاليپسي در مطالعات كتاب مقدسي به پيشينۀ اين تحقيقات گسترده اشاره شود. همچنين ضمن معرفي و بيان ويژگي‌هاي اين متون و انواع دسته‌بندي‌هاي آن‌ها از نظر صوري و محتوايي، بطور ويژه در بحث از نمادشناسي كتاب دانيال، به ريشۀ نمادها و كاربرد‌هاي آن‌ها در ساير متون عبري و غير عبري پرداخته شود. از ديگر نكات برجسته، آموزه‌هاي حكمي اين كتاب است كه با هدف تعليم حكمت و پندهاي اخلاقي نگاشته شده است. بدين‌سان، اينگونه متون خواننده را، به هر دورۀ زماني كه متعلق باشد، به تفكر بيشتر دربارۀ مفاهيم رمزي فرا مي‌خواند و اين خود جذابيتي خاص را به اين متون مي‌بخشد.