ارزيابي ژرم‌پلاسم تقليل يافته ارزن مرواريدي براي صفات مرتبط با عملكرد علوفه

Evaluation of pearl millet mini core collection for forage yield related traits

ارزن مرواريدي (Pennisetum glaucum L.) يكي از گياهان مهم مناطق خشك و نيمه ­خشك است كه به­ منظور توليد دانه و علوفه كشت مي‌شود. ارزيابي و استفاده از ژرم‌پلاسم­ هاي جديد جهت به ­دست آوردن ارقام جديد با عملكرد بالا، سازگاري به تنش‌هاي محيطي و مقاومت به آفات و عوامل بيماري‌زا ضروري است. به ­منظور ارزيابي ژرم­پلاسم ارزن مرواريدي از نظر صفات مرتبط با عملكرد علوفه، 94 نمونه ارزن مرواريدي از بانك ژن ايكريسات به­ همراه رقم مهران و يك لاين اميدبخش (KPM1) در قالب طرح لاتيس در دو تكرار كشت شد. نتايج تجزيه واريانس نشان­ دهنده وجود تفاوت معني‌دار بين ژنوتيپ­ ها از نظر كليه صفات مورد بررسي (تعداد روز تا گلدهي، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ، تعداد پنجه و عملكرد علوفه) به ­جز تعداد پنجه، در سطح احتمال يك درصد بود. مقايسه ميانگين عملكرد علوفه نيز نشان داد كه ژنوتيپ شماره 63 با توليد 81/92 تن در هكتار علوفه تر، به ­طور معني­ داري عملكرد بيش­تري از رقم شاهد (مهران) داشت. محاسبه ضريب تنوع فنوتيپي صفات اندازه­ گيري شده نشان داد كه بيش­ترين تنوع مربوط به صفات قطر ساقه و عملكرد علوفه بود. نتايج تجزيه خوشه ­اي و تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي نيز ساختار ژنتيكي جمعيت حاضر را بر اساس زمان گلدهي به سه زيرگروه (زودرس، متوسط ­رس و ديررس) تقسيم كرد. در مجموع، وجود تنوع ژنتيكي قابل ­توجه و ساختار قوي موجود در جمعيت بر اساس زمان گلدهي نشان داد كه ژرم­پلاسم مورد مطالعه، خزانه ژني مهمي در ارزن مرواريدي براي استفاده در برنامه‌هاي اصلاحي است.

Pearl millet (Pennisetum glaucum L.) is one of the most important crops in arid and semi-arid regions that is cultivated for grain and forage. Evaluation and using of new germplasms are essential for breeding new and high-yielding cultivars, adaptation to environmental stresses, and resistance to pests and pathogens. in order to evaluate pearl millet germplasm, 94 accessions from minicar collection with Mehran and KPM1 (as control) were cultivated in lattice design with two replications. The results of ANOVA showed that all the studied traits (number of days to flowering, height, stem diameter, number of leaves, number of tillers and forage yield) except the number of tillers were significant at 1% probability level. Phenotypic coefficient of variation (PCV) showed that the highest diversity was related to stem diameter and forage yield. Means comparison by LSD showed that genotype 63 (with 81.92 t/ha fresh forage yield) had significantly more forage yield than control cultivar (Mehran). The results of cluster analysis and principal component analysis (PCA) showed that the genetic structure of the present population can be assigned to flowering time with three sub-groups (Early, Medium and Late maturity). Substantial genetic diversity and strong population structure based on flowering time suggested the present panel is an important gene pool in pearl millet for using in breeding programs.