سيماي هويّت ايراني در منظومۀ دفتر دلگشا با تكيه بر بازآفريني‌هاي شاهنامۀ فردوسي

تاريخ‌نگاري منظوم به عنوان يكي از اقسام تاريخ‌نگاري از دورۀ مغول به بعد به دنبال رونق تاريخ‌نگاري شكل گرفته است. در اين تاريخ‌نگاري همانطور كه از اسم آن بر مي‌آيد تاريخ به صورت نظم نوشته شده است. تاريخ‌نگاري منظوم هم از جهت بازسازي برخي از حوادث تاريخي اين زمان و هم از لحاظ نشان دادن شواهدي از احياي روح ايراني و زبان فارسي اطلاعات زيادي به‌دست مي‌دهد. با وجود اينكه دورۀ ايلخاني و تيموري از مهم‌ترين دوره‌هاي شاهنامه‌سرايي و تاريخ‌نگاري منظوم در ايران است و منظومه‌هاي تاريخي بسياري در اين عصر به وجود آمده‌اند، اما اين نوع تاريخ‌نگاري، كمتر مورد پژوهش محققين قرار گرفته است. اين پژوهش بر آن است تا با روش توصيفي تحليلي به انگاره‌هاي هويت ايراني در «منظومۀ دفتر دلگشا»ي صاحب شبانكاره‌اي بپردازد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد در نظر صاحب شيانكاره‌اي، تاريخ و گذشته تاريخي مهم‌ترين نقش را در احيا و بازسازي هويت ايراني در دوران اسلامي داشته است. نگرش عميق شاعر نسبت به فردوسي و تحت تأثير شاهنامه باعث شده است تا او بارها در منظومۀ خود به شخصيت‌ها و قهرمانان شاهنامه اشاره كند  و گاهي حتي ممدوحان خويش را برتر از پهلوانان شاهنامه هم مي‌داند.