فراداستان، شگردي پسامدرن: مطالعۀ موردي رمان «تماشاي يك رؤياي تباه شده» اثر بيژن بيجاري

«فراداستان» داستاني است دربارة روند نگارش داستان كه نويسنده در آن آگاهانه و از طريق آشكار كردن صناعت نگارش بر داستان بودگي و غيرواقعي بودن داستانش تأكيد مي كند. پژوهش حاضر به روش توصيفيتحليلي به بررسي شگردهاي فراداستان در رمان «تماشاي يك رؤياي تباه شده» نوشتة بيژن بيجاري مي پردازد. نتايج، گوياي آن است كه بيجاري در اين رمان به شكلي خودآگاه و نظام مند شگردهاي فراداستاني مانند آشكار كردن تمهيد، ايجاد جهان هاي موازي و متداخل، درهم آميختن جهان واقعي و خيالي، اتصال كوتاه، بينامتنيت، ايجاد بناي تصنعي در متن و... را به‌كار گرفته است. اين شگردهاي فراداستاني، كوششي است از سوي نويسنده تا به خواننده بگويد آنچه مي خواند، نه مانند رئاليسم، بازنمايي واقعيت عيني است و نه مانند مدرنيسم، بازآفريني واقعيت ذهني، بلكه داستاني است برساخته و برآمده از تخيل و واقعيتي بجز بازي هاي زباني و كلامي وجود ندارد. از همين رو به شيوه هاي گوناگون و بيش از همه با آشكار كردن تمهيد و صناعت نگارش، برساختگي و داستان بودگي متن را دائماً به خواننده يادآوري مي كند و نهايتاً به خلق فراداستان نايل مي شود.