تحليل گفتمان انتقادي«بازنمايي جنسيت» در رمان غروب پروانه از بختيار علي

تحليل گفتمان، يك گرايش مطالعاتي بينا‌رشته‌اي است كه شاخه‌ي انتقادي آن، بيش از هر چيز بر اين امر تأكيد مي‌ورزد كه گفتمان، رابطه‌اي دو سويه با فعاليت‌هاي اجتماعي و مناسبات قدرت دارد؛ بدين صورت كه هم به آن‌ها شكل مي‌بخشد، هم تحت تأثير اين مناسبات شكل مي‌گيرد. اين رويكرد در متون ادبي نيز، از يك سو به بررسي عوامل درون‌متني مي‌پردازد و از سوي ديگر به بررسي اطلاعات غير‌زباني همچون پيوند‌هاي متن با عوامل سياسي، اجتماعي و فرهنگي مي‌پردازد. رمان غروب پروانه، اثري است داستاني كه به دليل متمركز كردن روايت برسبك زندگي زنان در فضاي جنگ‌زده‌ي عراق، از منظر نوع بازنمايي جنسيت، اهميت ويژه‌اي دارد. بررسي اين متن با رويكردگفتمان انتقادي، نشان مي‌دهد كه ساز‌و‌كارهاي يك جامعه‌ي مردسالار، چگونه با توليد يك گفتمان ضد زن و با استفاده از تكرار و طبيعي جلوه دادن گزاره‌ها و بنيان‌هاي فكري زن‌ستيز در زندگي روزمره، علاوه بر مردان، بخشي از زنان را نيز به مروّجان و مناديان اين فرهنگ تبديل كرده است.