چرا بارش‌ها در جنوب و جنوب غرب ايران در ماه فوريه نسبت به ساير ماه‌هاي زمستان كاهش مي‌يابد؟

بارش‌هاي زمستانه‌ بخش جنوبي ايران به دليل همزماني با دوره‌ كشت و تأمين بخشي از آب مورد نياز زراعت اهميت ويژه‌اي دارد. بررسي بارش ماهانه‌ 30ساله‌ ايستگاه هاي جنوبي ايران در اين پژوهش و ساير پژوهش‌هاي انجام‌شده نشان داد مقادير بارش و تعداد سامانه‌هاي ورودي به اين منطقه در ماه فوريه نسبت به ماههاي قبل و بعد كاهش محسوسي دارد. براي علت‌يابي اين پديده پيش‌فرض‌هاي مختلفي بررسي شد. شارش رطوبتي از درياهاي گرم اطراف و رطوبت شارش‌شده روي منطقه، موقعيت مكاني واچرخند عربستان و موقعيت محور ناوه‌ مديترانه‌اي در كل دوره‌ آماري (1986-2017) و در سال‌هاي نمونه و موقعيت محور جت جنب حاره‌ا‌ي فقط در سال‌هاي نمونه، از گزينه‌هاي پيش‌فرض مؤثر بر تغييرات بارشي سه ماه بودند. نتايج اين پژوهش نشان داد جابه‌جايي مكاني واچرخند عربستان به‌ويژه در لايه‌ زيرين وردسپهر و جابه‌جايي نصف‌النهاري جت جنب حاره‌اي، از مهم‌ترين عوامل در كاهش يا افزايش بارش‌هاي سه ماه نسبت به همديگر در جنوب و جنوب غرب ايران بوده است. جت جنب حاره‌اي كه مؤثرترين جت در تشديد ناپايداري‌هاي همرفتي بخش جنوبي ايران است، در ماه فوريه از منطقه دور است و جابه‌جايي شمال‌سوي كاملاً بارزي را نشان مي‌دهد. همچنين سامانه‌هاي بارشي كه از جنوب به منطقه وارد مي‌شوند با جابه‌جايي شمالي‌تر و غرب‌سوتر، عموماً به‌صورت سامانه‌هاي ادغامي از غرب به ايران وارد مي‌شوند. پديده‌ ديگر، جابه‌جايي غرب‌سوتر و گسترش‌مداري‌تر واچرخند عربستان در ماه فوريه نسبت به دو ماه ديگر است. اين الگوي گسترش واچرخند مانع جدي فرارفت رطوبت و گسترش سامانه‌ سوداني روي منطقه است.