پديد آورندگان :
كوچكي، عليرضا دانشگاه فردوسي - دانشكده كشاورزي - گروه اگروتكنولوژي، مشهد، ايران , خرم دل، سرور دانشگاه فردوسي - دانشكده كشاورزي - گروه اگروتكنولوژي، مشهد، ايران , شباهنگ، جواد دانشگاه فردوسي - دانشكده كشاورزي - گروه اگروتكنولوژي، مشهد، ايران
كليدواژه :
بقاياي گياهي , تراكم بنه , توليد پايدار , عمق كاشت , زعفران
چكيده فارسي :
اين آزمايش با هدف بررسي اثر برخي عوامل مديريت زراعي شامل مصرف بقاياي گياهي، تراكم پياز و عمق كاشت بر خصوصيات گل و پياز و ويژگي‌هاي كيفي زعفران تحت شرايط مديريت مزرعه‌اي كشاورزان در مزرعه ارگانيك دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در دو سال زراعي 98-1397 و 99-1398 به صورت كرت‌هاي نواري در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تيمارها شامل مصرف بقاياي گياهي (صفر و 6 تن كاه و كلش گندم)، تراكم پياز (10، 20 و 30 تن پياز در متر مربع) و عمق كاشت (8 و 15 سانتيمتر) بود. تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشك كلاله، وزن كل پيازهاي دختري، تعداد كل پيازهاي دختري، قطر پياز، وزن پياز دختري و صفات كيفي (شامل پيكروكروسين، سافرانال و كروسين) بررسي شدند. نتايج اين آزمايش در سال دوم نشان داد كه اثر ساده كاربرد بقاياي گياهي، تراكم پياز و عمق كاشت بر شاخص‌هاي عملكرد گل و شاخص‌هاي رشدي و عملكرد پيازهاي دختري معني‌دار بود (05/0≥p). اثر ساده و اثر متقابل دوگانه و سه‌گانه مصرف بقاياي گياهي، تراكم پياز مصرفي و عمق كاشت پياز بر صفات كيفي زعفران معني‌دار نبود. مصرف بقاياي گياهي تعداد گل، وزن خشك كلاله و وزن خشك و تعداد پيازهاي دختري در واحد سطح را به ترتيب 15، 18، 15 و 3 درصد در مقايسه با عدم كاربرد افزايش داد. بيشترين تعداد گل، وزن خشك كلاله و وزن خشك و تعداد پيازهاي دختري در واحد سطح به ترتيب با 41/326 گل در متر مربع، 18/410 ميلي‌گرم بر متر مربع، 66/1042 گرم بر متر مربع و 17/140 پياز دختري بر متر مربع براي كاربرد 20 تن در هكتار پياز مادري مشاهده شد. با افزايش عمق كاشت از 8 به 15 سانتيمتر تعداد گل، وزن خشك كلاله و وزن خشك و تعداد پيازهاي دختري به ترتيب 11، 15، 45 و 2 درصد بهبود يافت. بطور كلي، بهره گيري از مديريت زراعي همچون كاربرد بقاياي گياهي، افزايش عمق كاشت (تا 15 سانتيمتر) و كاشت متراكمتر بنه (تا 20 تن در هكتار) مي تواند به عنوان راهكارهايي براي توليد پايدار و بهبود عملكرد گل و عملكرد بنه هاي دختري در سيستم هاي توليد زعفران مدنظر قرار گيرد.
چكيده لاتين :
In this study, the effects of agronomic management such as crop residue, corm density and planting depth
on flower and daughter corm criteria and quality of saffron under on-farm trials at the Organic Field,
Ferdowsi University of Mashhad during two growing seasons of 2018-2019 and 2019-2020 were evaluated
as strip plot based on a randomized complete block design with three replications. Treatments were crop
residue (0 and 6 tons of wheat straw per ha), corm density (10, 20 and 30 t.ha-1) and planting depth (8 and
15 cm). Studied criteria were flower numbers per area, fresh flower yield, dried stigma yield, total weight
of daughter corms, total number of daughter corms, daughter corm diameter, mean weight of daughter
corm and quality (such as picrocrocin, safranal and crocin). Results showed that the simple effects of crop
residue, corm density and planting depth were significant on flower yield, growth and daughter corm
yield of saffron in the second year (p≤0.05). The simple and interaction effects of these factors were not
significant on quality (including picrocrocin, safranal and crocin contents). Crop residue application were
significantly (p≤0.05) enhanced the flower number, dried weight of stigma, dried weight of daughter
corms and number of daughter corms per m2 up to 15, 18, 15 and 3 percent compared with control,
respectively. The highest flower number, dried weight of stigma, dried weight of daughter corms and
number of daughter corms were observed with 20 ton corms per ha with 326.41 flowers.m-2, 410.18 mg.m-
2, 1042.66 g.m-2 and 140.17 daughter corms.m-2, respectively. Increasing planting depth from 8 to 15 cm
significantly (p≤0.05) improved flower number, dried weight of stigma, dried weight of daughter corms
and number of daughter corms per m2 up to 11, 15, 45 and 2 percent compared with control, respectively.
In general, it can be concluded that agronomic management such as crop residue application, increasing
planting depth (up to 15 cm) and corm dense planting (up to 20 t.ha-1) may be consider as a suitable
cropping approaches for sustainable production and improvement of flower yield and daughter corm
yield in saffron production systems.
