نقد و بررسي فقهي مباني در وسعت و محدوده ميقات ذوالحليفه با تأكيد بر آراي فقهاي اماميه

سالانه هزاران مسلمان از نقاط مختلف دنيا در نقاطي كه نامش ميقات است، احرام مي‌بندند تا راهي بيت‌الله الحرام شوند و يكي از بزرگ‌ترين ركن‌هاي شريعت را به‌جا آورند و به فرمان مسلّم قرآني مبني بر وجوب حج عمل كنند. بخش عمده‌اي از حجاج، از جمله ايرانيان، از مسير مدينه راهي مي‌شوند. پژوهش حاضر در نظر دارد تا ميقات ذوالحليفه و محوريت مسجد شجره در مشروعيت احرام اهل مدينه و حدود آن را بررسي كند. بنابراين محل بحث، لزوم احرام در داخل مسجد يا كفايت احرام از خارج يا هر نقطه از منطقه‌ ذوالحليفه است. اهم نتايج به‌ دست آمده، اين است كه سه مبنا وجود دارد: اولي كل منطقه‌ ذوالحليفه را و دومي خصوص مسجد را و سومي مسجد و مجاور آن را ملاك مشروعيت مي‌داند. قول مختار، قول سوم است و اين مبنا نوعي توسعه‌ موضوعي در مسئله است. اما مبناي توسعه‌ حكمي كه مشروعيت احرام را از هر نقطه‌ ذوالحليفه تا منطقه‌ بيداء جائز مي‌شمرد، اگرچه از برخي نصوص ظاهر مي‌شود، ولي مبنايي باطل است. اما توسعه‌ موضوعي حكم جواز احرام به گونه‌اي كه خارج مسجد را شامل شود كه همان مبناي سوم است، مبنايي صحيح و مستدل در مسئله است.