پديد آورندگان :
قليچ نيا، حسن سازمان تحقيقات، آموزش وترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور - بخش مرتع، تهران، ايران , نعمتي، هاجر سازمان تحقيقات، آموزش وترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور - بخش مرتع، تهران، ايران
چكيده فارسي :
گونه مرتعي علف بره (Festuca ovina) از گونههاي مهم و خوشخوراك مرتعي در مراتع استان مازندران بوده و داراي دامنه پراكنش گسترده در مراتع كوهستاني ميباشد كه علاوه بر ارزش غذايي براي دام، نقش مهمي را در برنامههاي اصلاح و احياي مراتع كوهستاني ايفا مينمايد. با توجه به اهميت اين گونه، تعدادي از جمعيتهاي گونه F. ovina كه بذور آنها از مراتع مختلف استان جمعآوري شده بود، در سينيهاي پلاستيكي مشبك كشت گرديد و بعد ازسبز شدن و دوره كوتاه عمليات داشت، در اوايل بهار در عرصه ايستگاه تحقيقاتي پشت‌كوه در ارتفاعات جنوب شرق ساري روي دو خط به طول 20متر طوري كشت شدند كه 40 پايه از هر اكسشن روي خط كشت قرار گرفتند. فاصله آنها روي رديفهاي كاشت 50/0 متر و فاصله خطوط از يكديگر 1 متر در نظر گرفته شد. آزمايش در طي سالهاي 1394-1390 صورت گرفت. در سال اول و دوم به منظور استقرار گياه از صفات يادداشتبرداري انجام نشد. ارزيابي از بهار سال 1392شروع گرديد. معيارهاي ارزيابي براي انتخاب گياه عبارت بودند از مراحل فنولوژي، ارتفاع گياه در زمان ظهور خوشه، سطح پوشش تاجي، توليد علوفه و توليد بذر. مراحل مختلف فنولوژي شامل مرحله رويشي، گلدهي، تشكيل بذر و رشد مجدد پاييزه با مراجعه هفتگي از پايه هايي كه بدين منظور پيكه كوبي شدهاند، يادداشت برداري شدند. دادههاي بدست آمده در محيط SPSS16 مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس مركب دادههاي مربوط به عملكرد فاكتورهاي مورد ارزيابي نشان داد كه اختلاف معنيداري در سطح 1 % بين شش جمعيت گونه مورد بررسي وجود دارد. بيشترين مقدار پوشش تاجي، ارتفاع بوته، درصد زندهماني، توليد بذر و توليد علوفه مربوط به جمعيت مرتع سياهسنگ و كمترين مقادير فاكتورهاي ياد شده مربوط به جمعيتهاي مراتع كنگلو و دونا ميباشد. بنابر اين براي توليد و تقويت پوشش گياهي علوفهاي ميتوان از بذور اين جمعيت در مراتع كوهستاني مناطق مركزي استان مازندران استفاده نمود.
چكيده لاتين :
(Festuca ovina) is one of the most important and palatable rangeland species in the rangelands of Mazandaran province and has a wide range of distribution in mountain rangelands that, in addition to nutritional value for livestock, plays a role in the breeding and rehabilitation program of mountain rangelands. Due to the importance of this species, several populations of F. ovina species, whose seeds were collected from different rangelands of the province, were planted in plastic trays. After germination and a short period of operation, in early spring, in the area of Poshtkuh research station in the southeastern heights of Sari, they were planted on two 20-meter-long lines so that 40 bases of each accession were placed on the planting line. Their spacing on rows of 50 m and line spacing of 1 m were considered. The experiment was conducted during 2011-2015. The evaluation began in the spring of 2013. Evaluation criteria for plant selection were phenological stages, plant height at the time of cluster emergence, canopy level, forage production, and seed production. Various phenological stages, including vegetative stage, flowering, seed formation, and fall regrowth, were recorded with weekly reference from the bases that have been nailed for this purpose. The obtained data were statistically analyzed in SPSS16. The results of the combined analysis of variance of the data related to the performance of the evaluated factors showed that there is a significant difference at the level of (p≤0.01) between the six populations of the studied species. The highest amount of canopy cover, plant height, viability, seed production, and forage production is related to the population of Siahsang rangeland, and the lowest values of the mentioned factors are related to the populations of Kangeloo and Doona rangelands. Therefore, to produce and strengthen forage vegetation, the seeds of this population can be used in the mountain rangelands of the central regions of Mazandaran province.
