تأثير ارتفاع از سطح دريا و مؤلفه‌هاي خاك بر خصوصيات پوشش گياهي (حوزۀ آبخيز اسالم)

اين پژوهش با هدف ارزيابي تأثيرات ارتفاع از سطح دريا و مهم‌ترين مؤلفه‌هاي خاك بر خصوصيات پوشش گياهي در حوزۀ آبخيز اسالم انجام گرفت. 160 قطعه نمونۀ دايره‌شكل هر يك با مساحت 1000 متر مربع با استفاده از روش سيستماتيك تصادفي در طول شيب تغييرات ارتفاعي پياده شدند. نتايج بررسي تركيب پوشش گياهي در لايه‌هاي مختلف رويشي در طول شيب تغييرات ارتفاعي (100 تا 1700 متر) نوسان‌هايي را نشان داد. بررسي خصوصيات فيزيكي خاك در طول شيب محيطي ارتفاعي الگوي تغييرات مشخصي را نشان نداد. در بين خصوصيات شيميايي، تغييرات مقدار كربن آلي با افزايش ارتفاع معني‌دار بود. نتايج آناليز تطبيقي متعارف نشان داد كه در لايۀ درختي بين سطح مقطع برابرسينۀ گونه‌هاي بارانك، بلندمازو، انجيلي و خرمندي با درجۀ واكنش خاك رابطۀ مثبت وجود دارد. بين تعداد گونه‌هاي درختچه‌اي و عوامل محيطي رابطۀ معني‌دار به‌دست آمد و گونه­هاي ال اسبي و سياه‌گيله با ارتفاع از سطح دريا، درصد فسفر و درصد سيلت خاك رابطۀ مستقيم و معني‌دار نشان دادند. در نهايت، در لايۀ علفي درصد پوشش گونه‌هاي Festuca drymeja Mert. W.D.J.Koch، Lathyrus laxiflorus (Desf.) Kuntze، Potentilla micrantha Ramond ، Veronica persica Poir. و Viola alba Besser با ارتفاع از سطح دريا و درصد كربن آلي خاك رابطۀ مستقيم نشان دادند. ارتفاع از سطح دريا عاملي اصلي در الگوي توزيع تركيب پوشش گياهي است. در طول شيب محيطي تغيير شرايط محيطي سبب ايجاد تغييرات پوشش گياهي شد كه بر كيفيت و كميت مادۀ آلي خاك اثرگذار بوده و با تغييرات خصوصيات خاك، شرايط براي استقرار گونۀ گياهي مشخص فراهم شده است.