ارزيابي تغييرات مرفولوژيك و بيوشيميايي گونه زينتي ميناي چمني (Bellis perennis) در خاك‌‌‌‌‌هاي آلوده به سرب

Evaluation of Morphological and Biochemical Changes in Bellis perennis under Lead-Contaminated Soils

هدف از اين پژوهش بررسي آثار مقادير مختلف فلز سنگين سرب بر صفات مورفولوژيك و بيوشيميايي گياه مينا چمني و توانايي جذب اين فلز توسط اين گياه (گياه‌پالايي) بود. در اين آزمايش تأثير مقادير مختلف فلز سرب (شش سطح) در قالب طرح كاملاً تصادفي با پنج تكرار بررسي شد. نتايج نشان داد كه افزايش غلظت سرب سبب كاهش درصد و سرعت جوانه‌زني بذر مي‌شود. صفات رشدي مانند وزن خشك ريشه و شاخساره در گياه با افزايش غلظت سرب به‌طور معني‌داري كاهش يافت (به‌ترتيب70 و 23 درصد). ميزان مجموع كلروفيل b و a، در گياه با افزايش غلظت سرب كاهش يافت (66 درصد). ميزان تجمع پرولين و فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان كاتالاز و آسكوربات پراكسيداز نيز با افزايش غلظت سرب در گياه به‌طور معني‌داري افزايش يافت (30، 42 و 42 درصد). با توجه به شاخص‌هايي مانند فاكتور تجمع زيستي، پتانسيل استخراج سبز، شاخص مقاومت و فاكتور انباشتگري، گياه مينا چمني قابليت گياه‌پالايي زيادي براي فلز سرب داشت. نتايج نشان داد كه اعمال غلظت‌هاي زياد سرب سبب اختلال در شاخص‌هاي جوانه‌زني بذر شد. گياه آلوده به غلظت كم سرب تحمل بسيار خوبي نسبت به فلز سنگين سرب داشته و در غلظت‌هاي بيشتر، اگرچه شاخص تحمل آن‌ها حدود 60 درصد كاهش يافت، اما نشان‌دهنده تحمل قابل قبول گياه در غلظت‌هاي زياد سرب بود. همچنين انباشت قابل توجه سرب در ريشه، نشان‌دهنده عمل تثبيت ريشه‌اي سرب بود كه مي‌تواند گياه را براي پروژه‌هاي گياه پالايي در محيط‌هاي آلوده به سرب، معرفي كند.

Heavy metals, as a limiting factor, affect plant physiological characteristics. Heavy metals toxicity leads to poor seed germination and limited plant growth. The effect of heavy metal lead (Pb) at six concentrations was investigated on morphological and biochemical traits of Bellis perennis in a completely randomized design experiment with five replications. Also, the ability of lead absorption by B. perennis was evaluated. The results showed that at higher concentrations of Pb, the percentage and rate of seed germination were decreased. Other traits such as root and shoot dry weights decreased significantly with increased lead concentrations by 70% and 23%, respectively. Total chlorophyll a + b decreased as Pb concentration was increased (66%). Proline accumulation and activity of catalase and ascorbate peroxidase enzymes increased significantly at higher concentrations of Pb by 30%, 42%, and 42%, respectively. Based on the changes in some plant traits such as enrichment coefficient, phytoextraction potential, and tolerance index, it can be concluded that B. perennis might have a high potential for phytoremediation, and also lead metal refining ability. It was observed that the Pb application did not prevent seed germination of B. perennis, but increasing concentrations disrupted some seed germination traits. Bellis perennis showed good tolerance at low concentrations of Pb, while at higher concentrations, the tolerance index decreased by about 60%, suggesting an acceptable tolerance at high concentrations. Significant accumulation of Pb in the roots of B. perennis indicated it is a suitable plant for phytoremediation in lead-contaminated environments.