كليدواژه :
نقد ادبي , خوانش روانكاوانه , ژك لكان، اين يك پيپ نيست , اين يك پيپ نيست
چكيده فارسي :
ژك لكان از نظريه‌پردازان روانكاوي است. او با خوانش متفاوتي از آراي فرويد به معرفي نظريات خود در باب ساحت‌هاي سه‌گانه نفساني، ابژه ميل، ديگري بزرگ، ژوئيسانس و ... پرداخت و بر نقد ادبي- هنري تأثير بسزايي گذاشت. در اين پژوهش آراي لكان در يكي از نمايش‌نامه‌هاي معاصر ايران تحت عنوان «اين يك پيپ نيست» به نويسندگي سيدمحمد مساوات، مورد بررسي قرار گرفته است. عدم قطعيت در وقايع، رفتارها و روابط شخصيت‌ها از ويژگي‌هاي مهم اين نمايشنامه است. اين پژوهش به صورت توصيفي- تحليلي و با هدف بررسي روابط اعضاي خانواده، صحبت‌ها و كنش‌هايشان به نگارش در آمده است. طبق نتيجه تحقيق، «اين يك پيپ نيست» نمايش دوگانگي است. در اين نمايشنامه روايت زندگي و مرگ افراد و فرآيند رسيدن آن‌ها به سوبژكتيويته بر روي يك نوار موبيوس قابل ترسيم است. چنانچه مامي/ماريا، پاپا/ جيم، جان1/ جان2 و پليس/تايتل را مي‌توان در يك ساختار آينه‌اي تجسم كرد. در اين اثر پدر در شمايل پدر كيف و مادر در جامه ابرمن مادرانه ظاهر شده است. جان، پسر خانواده از دوران اديپي گذر نكرده و هنوز در جستجوي ابژه اوليه ميل (مادر) است. پليس ترسيم ابرمن خشمگيني است كه سعي در سامان دادن اوضاع دارد و تايتل نمود داناي كل است كه به ديگري بزرگ تعميم داده مي‌شود. توضيحات طراحي صحنه، لباس، صدا و تمهيدات اجرايي در نمايشنامه بر اهميت فرم اجرا تأكيد مي‌كند. به همين دليل در اين پژوهش به اجراي نمايش كه در پاييز سال 1396، به كارگرداني نمايشنامه‌نويس در تئاتر مستقل تهران اجرا شد، نيز اشاره شده است.
چكيده لاتين :
The uncertainty of the events, behaviors and relationships of characters are important features of the play This is not a Pipe, written by Seyyed Mohammad Mosavat. This study is an analytical-descriptive research, using Jacques Lacan theories in psychoanalytic criticism and it is conducted with the aim of examining the relationships of family members, their conversations and actions. According to the results of the research, Lacan’s three orders are spotted in the play. The imaginary order is seen as a mirror stage in the dualities of the play. Such as the narratives about the presence or absence of Mommy, Maria, and Papa, the existence of John’s double, and characters that can be depicted on the Mobius strip, namely Mommy / Maria (common role: object of desire), and Jim / Papa (common role: first father). The symbolic representation of the text is Title. By turning invisible events into text, Title makes the real thing translatable to us with the help of language, which is the agent of the symbolic order. The police are another representative of the symbolic order that seeks to establish law and clarify events. He is, in a sense, an angry superman who has come to restore order. In addition to the police, superman is also reflected in the character of Mommy. John has returned to the Oedipal complex due to the trauma caused by Maria’s betrayal, and for this reason he is still looking for the original object of his desire (i.e. Mommy) and the maternal superman dominates him. On the other hand, he is also under the control of the primary father. Form, paranoid characters, illusions and unjustifiable events from the perspective of the real world are reflected as the representatives of the Real order in the play.
