مسئوليت مدني پلتفرم‌هاي آنلاين ناشي از نقض حريم خصوصي اطلاعاتي از سوي كاربران؛ مطالعه تطبيقي در ايران، امريكا و اتحاديه اروپا

پلتفرم‌هاي آنلاين نقش مهمي در زندگي جوامع كنوني ايفا مي‌كنند و از مزاياي زيادي برخوردارند. بااين‌همه، ويژگي‌‌هاي خاص اين پلتفرم‌ها امكان بروز برخي خطاها را در چنين فضايي تشديد كرده است. كاربران در فضاي مجازي مي‌توانند گمنام يا ناشناخته باقي بمانند و با سوءاستفاده از اين وضعيت، اقدام به نقض حقوق ديگران ازجمله حق بر حريم خصوصي كنند. ترديدي نيست كه با چنين فرضي، كاربر ناقض واجد مسئوليت مدني است، اما آيا مي‌توان پلتفرم‌هاي آنلاين را نيز به سبب ايجاد فضاي تسهيل‌كننده نقض، مسئول دانست؟ در مقاله حاضر، تلاش شده است با استفاده از روش اسنادي و به شيوه تطبيقي، مسئوليت مدني پلتفرم‌ها در قبال نقض حريم خصوصي ديگران از سوي كاربرانشان در سه نظام حقوقي امريكا، اروپا و ايران مورد مطالعه قرار گيرد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه اصل اوليه در هر دو نظام حقوقي امريكا و اروپا، جز در موارد استثنايي، مسئوليت نداشتن پلتفرم‌هاي آنلاين در قبال نقض حريم خصوصي از سوي كاربران است. در نظام حقوقي ايران، با عنايت به تأكيد بر اصل شخصي بودن مسئوليت و نيز وجود قاعده مسئوليت مباشر در فرض اجتماع با سبب در ورود زيان، امكان تحميل مسئوليت بر پلتفرم‌هاي آنلاين به سبب نقض حريم خصوصي اطلاعاتي از سوي كاربران وجود ندارد اما به نظر مي‌رسد كه مفاد «طرح قانون صيانت از حقوق كاربران در فضاي مجازي» كه با هدف مسئوليت‌پذير كردن پلتفرم‌هاي آنلاين و حمايت از كاربران، تدوين شده و بر حراست از حريم خصوصي افراد در اين فضا تأكيد دارد، از اين منظر با نظام‌هاي حقوقي امريكا و اروپا متفاوت است.