نقش شاه همدان در گسترش علوم اسلامي و زبان فارسي در كشمير

مير سيد علي همداني بن سيد شهاب‌الدين (۷۱۴-۷۸۶ هـ) يكي از بزرگ‌ترين و مؤثرترين بانيان اسلام و زبان و ادبيات فارسي در كشمير بوده است. وي با اهداف بلند خويش كه وعظ و مبلّغ بود، به برخي از كشورهاي اسلامي و غير اسلامي سفر كرد و در اين راه نه‌تنها تمام سختي‌ها را به جان خريد؛ بلكه در مسير بارور كردن آن هدف‌هاي عالي خود، از هيچ تلاشي فروگذاري نكرد. او براي نخستين بار در سال 744 هجري به كشمير سفر كرد و فعاليت خود را در اين منطقه به‌عنوان مبلّغ و مروّج اسلام شروع كرد و به اين دليل نيز شهرت فراواني يافت. وي به دليل سفرهايي متعدّدي كه به كشمير براي تبليغ دين مبين اسلام و نيز ارشاد مريدان داشت، توانست نفوذ و تأثير فراواني را در اين شهر به دست آورد. به‌واسطۀ اين نوع مجالس وعظ و خطابه درراه تربيت شاگردانش، به لقب‌هايي چون اميركبير، علي ‌ثاني و شاه همدان شهرت يافت؛ و اين شهرت چنان بود كه پس از قرن‌ها، هنوز كتاب‌ها و سخنراني‌هاي مجالس وعظشان نزد اهالي كشمير مورداحترام است. علاوه بر تبليغ اسلام، سيّد مذكور، باني و مروّج زبان فارسي و تمدّن و فرهنگ‌هاي ايراني در اين قلمرو و شبه‌قاره است.