بررسي اثر خشكسالي بر روي كيفيت آب و ارزش زمين‌هاي كشاورزي

خشكسالي به‌عنوان مخاطره‌آميزترين سانحه طبيعي، يك نوع ناهنجاري اقليمي مي‌باشد كه علاوه بر كيفيت آب بر عملكرد محصول نيز تأثير مي‌گذارد. لذا جهت برنامه‌ريزي‌هاي بلندمدت، بايستي وضعيت اقليمي مناطق نيز مشخص گردد. با توجه به اي رويكرد، در مطالعه حاضر، به ارزيابي اثرات خشكسالي بر كيفيت آب‌هاي سطحي (شوري) و تأثير خشكسالي و شوري بر رانت زمين‌هاي كشاورزي پرداخته شد. بدين منظور ابتدا با استفاده از شاخص SPI طبقات خشكسالي در منطقه مشخص و با استفاده از مدل QUAL2K به شبيه‌سازي شوري در رودخانه طالقان پرداخته شد. در ادامه با استفاده از رهيافت ريكاردين در قالب داده‌هاي تركيبي تأثير متغيرهاي اقليمي، شوري، متغيرهاي اقتصادي و اثرات متقابل آن‌ها بر رانت زمين‌هاي كشاورزي ارزيابي گرديد. نتايج حاصل از مدل QUAL2K نشان مي‌دهد كه وقوع خشكسالي رابطه مستقيم و غيرخطي باكيفيت آب‌هاي سطحي دارد به‌گونه‌اي كه با كاهش دبي رودخانه در طي طبقات خشكسالي متوسط، شديد و خيلي شديد، شوري به ترتيب 20.51، 41.27 و 57.77 درصد كاهش مي‌يابد. بر اساس نتايج مدل ريكاردين، متغيرهاي شوري و دما با رانت زمين‌هاي كشاورزي رابطه عكس و با بارش رابطه مستقيم دارد. نتايج حاصل از تغييرات رانت زمين‌هاي كشاورزي (درآمد خالص) بر اساس خشكسالي و كيفيت آب نيز نشان داد كه در طي طبقات خشكسالي متوسط، شديد و خيلي شديد، رانت به ميزان 17.71، 32 و 42.43 درصد كاهش مي‌يابد كه عدد قابل توجهي مي‌باشد. پيشنهاد مي‌گردد به‌منظور جلوگيري از كاهش درآمد كشاورزان در طي طبقات خشكسالي، الگوي كشت منطقه بر اساس رانت زمين‌هاي كشاورزي تعيين گردد.