عنوان مقاله :
واكاوي پيوند آب بارشپذير با فرارفت رطوبت در ايران زمين
پديد آورندگان :
كياني پور ، منيژه دانشگاه اصفهان , مسعوديان ، ابوالفضل دانشگاه اصفهان , عساكره ، حسين دانشگاه زنجان - دانشكده علوم انساني
كليدواژه :
آبِ بارشپذير , فرارفت رطوبت , موديس , ايران
چكيده فارسي :
در اين پژوهش ، از دادههاي نم ويژه، مؤلفه مداري و نصفالنهاري جريان باد در تراز 850 هكتوپاسكال، همچنين از دادههاي روزانۀ آب بارشپذير سنجندۀ موديس آكوا در بازۀ زماني 15 ساله (2017-2002) استفاده شد؛ سپس در طول اين دوره روزهايي كه متوسط آب بارشپذير آنها دو انحراف معيار از ميانگين ِدوره فاصله داشت انتخاب و براي اين روزها و دو روز قبل از آن شار رطوبت بدست آمد.يافتهها نشان ميدهد در روزهايي كه متوسط آب بارشپذير بالا است (تير و مرداد)، كرانههاي درياي خزر بويژه در بخشهاي جنوبغربي آن و شمالغرب كشور شار رطوبت نيز بيشينه است. جريانات شمالشرقي و شرقي كه در نتيجۀ استقرار يك كم فشار در شمالشرقِ درياي خزر از روي درياي خزر ميگذرند، با ترابرد رطوبت به كرانههاي خزر و شمالغرب وقوع بيشينهي آب بارشپذير را باعث ميشوند. استقرار پرفشار جنب حاره بر روي درياي عرب از يك سو و يك كم فشار حرارتي بر جنوب شرق عربستان، شار رطوبت را از درياي عرب، خليج عدن، درياي عمان و خليج فارس به سوي كرانههاي جنوبي و جنوبغربِ كشور افزايش داده و در نتيجه مقدار آب بارشپذير نيز افزايش مييابد. در پارهاي از موارد مشاهده شد، جرياناتي كه از شمالشرق و جنوب وارد كشور ميشوند در دشت لوت و كوير مركزي همگرا شده و رطوبت جو اين نواحي را نيز افزايش ميدهند.بر اساس نتايج بدست آمده، حضور كمفشار در غرب قزاقستان و استقرار پرفشار در درياي عرب و كم فشار در شرق عربستان نقش كليدي در فرارفت رطوبت به ايران و افزايش رطوبت جو آن دارند.
عنوان نشريه :
جغرافيا و توسعه
عنوان نشريه :
جغرافيا و توسعه