بررسي آلاينده ها و سطوح عناصر معدني گياهان دارويي پرمصرف در استان مازندران

سابقه و هدف: مصرف گسترده اشكال مختلف گياهان دارويي، نظارت و پايش مستمر بر توليد وعرضه اين گياهان و بررسي آلاينده‌هاي فلزي و سموم كشاورزي درگياهان دارويي را به جهت جلوگيري ازمخاطرات احتمالي ناشي ازمصرف آن‌ها، ضروري مي‌سازد. لذا در مطالعه حاضر آلاينده‌ها و سطوح عناصر معدني گياهان دارويي پرمصرف در استان مازندران بررسي شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه توصيفي، 19 نمونه گياهي شامل بادرنجبويه، نعنا فلفلي، گل‌گاوزبان، به‌ليمو، گل‌رز و... از 4 مزرعه توليد گياهان دارويي در استان مازندران در شهرستان‌هاي بهشهر، ساري، بابل و بلده نور در بهار و تابستان سال 1399 جمع‌آوري شد. اندازه‌گيري عناصر موجود در گياه با دستگاه پلاسماي جفت شده القايي و بررسي باقيمانده سموم كشاورزي با روش كروماتوگرافي گازي انجام شد. يافته‌ها: در گياهان مورد مطالعه، هيچ مقداري از سموم كشاورزي تشخيص داده نشد. سطوح متفاوتي از فلزات سنگين و عناصر ضروري در نوع يكساني از گياهان، مي‌تواند ناشي از عوامل متعددي از جمله آلودگي آب، خاك و هوا باشد. بيش‌ترين مقدار سرب براي گياه به‌ليمو از شهرستان بهشهر با مقدار ppm 5/938 و پس از آن ppm 4/431 براي گياه نعنا فلفلي از شهرستان بابل بود. بيش‌ترين ميزان كادميوم گزارش شده در نمونه‌هاي گياهي مربوط به گياه استويا از شهرستان ساري (ppm 0/291) بود. استنتاج: با وجود فقدان نسبي خطرات حاصل از يافته‌هاي مطالعه حاضر، بهتر است اشكال مختلف گياهان دارويي با احتياط مصرف شوند. همچنين لازم است مزارع كشت گياهان دارويي به‌طور منظم از نظر وجود آلاينده‌ها مورد پايش قرار گرفته و احتياط‌هايي براي مهار آلودگي فلزات سنگين در غذاهاي گياهي انجام شود