رويارويي بريلويه با ديوبنديه در پنجاب پاكستان (1947 2015م./1366 1436ه.ق.) و تأثير آن بر اوضاع اجتماعي

در اوايل قرن چهاردهم هجري قمري، احمدرضا خان بريلوي (د.1921م./1340ه.ق.) مكتب جديدي به نام بريلوي را در تقابل با مدرسه ديوبند در هند تأسيس كرد. پيروان اين مكتب در پنجاب پاكستان، با وجود داشتن اشتراكات زيادي با ديوبنديه با آن‌ها در ستيز عقيدتي بودند و اين ستيز، فرهنگ آن منطقه را تحت تأثير خود قرار داد. هدف اصلي اين مقاله، آشنايي با چگونگي رويارويي فكري و عقيدتي بريلويه با ديوبنديه در پنجاب پاكستان و تأثير آن بر اين جامعه اسلامي است. اين مقاله با استفاده از روش وصفي ـ تحليلي و با بهره‌گيري از منابع دست اول به زبان هاي اردو، انگليسي، فارسي و عربي مي‌كوشد تصوير روشني از زمينه هاي رويارويي فكري و عقيدتي بريلويه با ديوبنديه در دوره تاريخي 19472015م./ 1366 1436ه.ق. نشان دهد. نتايج اين مقاله نشان مي‌دهد سخنراني ها و نوشته هاي علما و مفتي هاي مساجد و مدرسه هاي ديني و سجاده‌نشين هاي عتبات صوفيان در اين دوره، نقش مهمي در ستيز بين بريلويه و ديوبنديه و در نتيجه فرقه‌گرايي و درگيري بين مسلمانان پنجاب داشته است.