تأثير هيوميك اسيد و نانوكلات آهن بر محتواي اسموليت‌هاي سياه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرايط تنش خشكي

دانه گياه سياهدانه (Nigella sativa L.) در طب سنتي بسياري از كشورها جهت پيشگيري و درمان بسياري از اختلالات و بيماري‌ها از جمله سرفه، آسم، احتناق بيني، سردرد، دندان درد، كرم‌هاي روده‌اي، اختلالات قاعدگي، بيماري‌هاي گوارشي و ناتواني جنسي مصرف مي‌شود. به‌منظور بررسي تأثير اسيد هيوميك و نانوكلات آهن در شرايط تنش خشكي بر محتواي اسموليت‌هاي محافظت‌كننده اسمزي از جمله گلوكز، فروكتوز، ساكاروز، پرولين، سوپر اكسيد ديسموتاز، كاتالاز و پراكسيداز گياه دارويي سياهدانه، آزمايشي طي دو سال‌ زراعي 97-98 و 98-99 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي شهرستان اقليد انجام شد. اين آزمايش به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تيمار در سه تكرار صورت گرفت. كرت‌ اصلي شامل سه سطح آبياري (50، 75 و 100 درصد آب قابل دسترس) و فاكتورهاي فرعي شامل اسيد هيوميك (صفر، 250 و500 ميلي‌گرم در ليتر) و نانو كلات آهن (صفر، 1 و 2 گرم در ليتر) بود. نتايج نشان داد كه اثر تيمارهاي آبياري، اسيد هيوميك و كلات آهن بر محتواي كاتالاز، سوپراكسيد ديسموتاز، گلوكز و پراكسيداز، اثر تيمارهاي آبياري بر محتواي پرولين و اثر تيمارهاي آبياري و اسيد هيوميك بر محتواي ساكاروز و فروكتوز معني‌دار بود. در تيمار 50 درصد تنش خشكي، محتواي تمام اسموليت‌هاي محافظت‌كننده بالا رفت. در تيمار تنش خشكي 50 درصد، 500 ميلي‌گرم در ليتر اسيد هيوميك و 2 گرم در ليتر نانو كلات آهن، بيشترين ميزان گلوكز، فروكتوز و ساكاروز به‌دست آمد. به‌طور كلي بر اساس نتايج اين آزمايش، استفاده از كود اسيد هيوميك (500 ميلي‌گرم در ليتر) و نانوكلات آهن (2 گرم در ليتر) به‌منظور كاهش اثرات تنش خشكي بر گياه سياهدانه پيشنهاد مي‌گردد.