تحليل سحرانگيزي پديده‌هاي طبيعي اسطوره‌اي در گرشاسب‌نامه با تأكيد بر رابطۀ سه محور آنيميسم، مانا و فتيشيسم

بشر براي در امان بودن از خشم طبيعت به تقديس مظاهر طبيعت پرداخته و اين تقدّس سبب شده است كه انسان‌هاي بدوي براي مظاهر طبيعي، قدرت سحر و جادو، نيروي مافوق طبيعي و يا روح قائل شوند. بدين ترتيب مذاهب فتيش(قدرت جادو)، مانا(نيروي مافوق طبيعي) و آنيميسم(روح) شكل گرفته است. برخي اسطوره‌ها، زادۀ طبيعت و اعتقادات ديني آن سرزمين است از آن‌جايي‌كه بنا بر نظر برخي پژوهش‌گران، حماسه‌ها زاييدۀ اسطوره هستند؛ بنابراين وجود پديده‌هاي سحرانگيز در آن‌ها امري طبيعي است. گرشاسب نامه اسدي توسي نيز اين گونه است. در اين پژوهش نگارنده درصدد است تا به شيوۀ توصيفي تحليلي پديده‌هاي طبيعي در گرشاسب‌نامه را كه خاصيّت سحرانگيز دارند، تحليل نمايد. نتايج پژوهش بيان‌گر اين است كه آيينه قدرت شفابخشي، سنگ قدرت ريزش باران و زايندگي زنان، كمربند افزون دهندۀ قدرت پهلوان، درخت قدرت شفاي بيماران، و... پر پرنده شفاي بيماران، چشمه شامل قدرت ياري‌گري و شفابخشي؛ گياه داراي نيرويِ شجاعت و شفا بخشي، شادي‌آور و خواب آور؛ آب داراي قدرت حيات بخشي، گرز گرشاسب قدرت پهلواني فوق‌العاده است. بنابراين مي‌توان گفت پديده‌هاي طبيعي سحرانگيز به عنوان فتيش و نيرو عمل مي‌كند و روح موجود در آن‌ها نقش مانا و آنيميسم دارند.