خوانش تحليل نقش همپيوندي و پيوستگي فضا در ساختار ‌هندسي بازارچه‌هاي سنتي ايران(نمونه موردي: بازار تبريز)

بيان مساله: موضــوع مقالــه بررســي و تحليــل پيكره‌بندي و ساختار هندسي فضاهــا در بازارچه‌هاي تجاري به‌منظور بهينه‌سازي و افزايش كيفيت فضايي فضاهاي تجاري مي‌باشد. رويكرد نظري پژوهش مبتني بر نظريه نحو فضا است كه در آن به بررسي متغيرهايي چون ساختار هندسي بازارها اعم از طول و عرض متوسط مغازه‌ها و مسيرهاي حركتي، تعداد و انواع محور‌هاي حركتي و تعداد گره‌ها در اين بازارها پرداخته مي‌شود. در راسـتاي دسـتيابي بـه ايـن هـدف، شـناخت عوامـل و مؤلفه‌هاي مؤثر بــر ميــزان همپيوندي، كنترل‌‌پذيري، ديدپذيري و الگوهــاي ســاختاري بازارچه‌‌ها و تحليـل تطبيقـي ايـن الگوهـا متناسـب بـا نيازهـا و الزامـات تجاري امـروزي مورد مطالعه قرار گرفته اسـت.سوال تحقيق: ۱. مؤلفه‌‌هاي تأثير‌گذار در پيكره‌‌بندي بازارچه‌هاي تجاري چيست؟ ۲. پيكره‌‌بندي فضاها چه تأثيري بر مطلوبيت روابط فضايي در بازارچه‌هاي تجاري دارد؟ ۳. چه الگوهايي از ساختار هندسي منجر به بهينه‌‌سازي فضاهاي بازارچه‌هاي تجاري مي‌شود؟اهداف تحقيق: هدف اســتفاده از الگوهــاي حاكــم بــر بازارچه‌هاي سنتي جهت بهينه‌‌سازي بازارچه‌‌ها و فضا‌هاي تجاري معاصر است.روش تحقيق: روش بـه كار رفتـه در ايـن پژوهـش، روش همبستگي بـا تكنيـك تحليـل محتـوا و تحليل نرم‌‌افزاري است. به‌اين‌ترتيب كه در بخش كمّي كردن ويژگي‌هاي كيفي فضا و تحليل آن از داده‌‌هاي حاصــل از نمودار‌هاي توجيهــي و نرم‌‌افزار استفادهشده و درنهايت يافته‌‌هاي به‌ دست آمده به‌وسيله روش كيفي استدلال منطقي مورد تجزيه ‌و تحليل قرار گرفته اســت. براي گرد‌آوري اطلاعات نيــز از روش‌هاي كتابخانه‌‌اي، مشــاهده، برداشــت، ترسيم و شبيه‌‌ســازي نرم‌‌افزاري استفاده‌‌شده است. نرم‌افزار دپث مپ۱ و تحليــل گراف‌‌هاي توجيهي براي ۷ نمونه از بازارچه‌‌هاي موجود در بازار تبريز به عنوان نمونه‌هاي موردي استفاده ‌شده ‌اسـت.مهم‌ترين يافته‌ها و نتيجه‌گيري تحقيق: نتايـج نشان‌ مي‌دهد زماني كه الگوي ساختاري بازارچه‌‌ها، خطي مستقيم با تنها يك محور اصلي باشد و پلان آن نسبت به اين محور اصلي متقارن و يا متعادل باشد مطلوب‌‌ترين فضاها را براي يك بناي تجاري ايجاد مي‌‌كند. همچنين وجود ۲ ورودي روي محور اصلي فضا، در ابتدا و انتهاي اين محور و روبروي هم بر ميزان كيفيت فضا مي‌‌افزايد. يافته‌هاي تجربي نشان مي‌دهد زماني كه ضريب متوسط عرض مسير حركتي بر طول مسير حركتي نزديك به عدد ۰٫۴۴ باشد فضا داراي ساختار بهينه‌‌تري ازنظر شاخص‌‌هاي پيكره‌‌بندي فضايي است.