تحليل سرمايه اجتماعي شبكه در بين بهره‌بردارانِ مرتع با سطوح مختلف مشاركتي (مورد مطالعه: مراتع شهرستان دهگُلان، استان كردستان)

Analysis of network social capital among ranchers with different levels of participation (Case study: rangeland of Dehgolan city, Kurdistan province)

توسعه در مرتع بدون توجه به مشاركت بهره­برداران امكان­پذير نخواهد بود. امروزه سرمايه­هاي اجتماعي شبكه مي­تواند كنترل­كننده رفتار مشاركتي بهره­برداران در حفاظت از عرصه­هاي مرتعي و محدوده­هاي عرفي آنها باشد. هدف از اين مطالعه، تحليل سرمايه اجتماعيِ شبكه در بين بهره­بردارانِ با سطوح مختلف مشاركتي در پروژه­هاي حفاظتي (پروژه­هاي بيولوژيك شامل بذركاري، كپه­كاري و قرق و پروژه بيومكانيك يا بانكت­بندي) محدوده­هاي عرفي مراتع شهرستان دهگلان است. روش تحقيق توصيفي-تحليلي مبتني بر پرسش‌نامه بوده و جامعه آماري آن شامل 275 نفر از بهره­برداران مراتعِ 10 سامان عرفي منطقه بر اساس ليست مميزي است. انتخاب نمونه‌ها تصادفي و 160 بهره­بردار مرتعي با استفاده از فرمول كوكران انتخاب شدند. براي تعيين روايي پرسش‌نامه از پانل متخصصان استفاده شد كه شامل استادان و كارشناس فنّي اداره كل استان كردستان بودند. مقدار آلفاي كرونباخ هم براي"اهداف مشترك مرتع‌داران با شبكه­هاي محلّي" و "اهداف مشترك مرتع‌داران با شبكه­هاي دولتي" به­ترتيب 80/0 و 82/0 محاسبه شد. نتايج حاصل از رويكرد تقابل هلمرت نشان داد مرتع‌داراني كه در پروژه­هاي حفاظتي مراتع مشاركت دائم داشتند، نسبت به مرتع‌داراني كه در پروژه­هاي حفاظتي مراتع مشاركت موقت داشتند، اهداف مشترك بيشتري با شبكه­هاي محلّي و دولتي داشتند. همچنين نتايج نشان داد مرتع‌داراني كه در پروژه­هاي حفاظتي مراتع اصلاً مشاركت نداشتند، نسبت به مرتع‌داراني كه در پروژه­هاي حفاظتي مراتع مشاركت داشتند اهداف مشترك كمتري با شبكه­هاي محلّي و دولتي داشتند. نتايج نشان مي­دهد كه استفاده از ظرفيت سرمايه­هاي اجتماعي شبكه مي­تواند با تقويّت انسجام جوامع محلّي، رويكرد مشاركتي بهره­برداران را براي اجراي پروژه­هاي حفاظتي مرتع تغيير بدهد.

Rangeland's development will not be possible without the participation of Ranchers. Today, network social capital can control the participatory behavior of users in the protection of rangelands and their customary boundaries. The purpose of this study is to analyze the social capital of the network among ranchers with different levels of participation in conservation projects (biological projects including seeding and enclosure; and biomechanics or banking projects) of the customary rangelands of Dehgolan city. The research method is descriptive-analytical based on a questionnaire, and its statistical population includes 275 users of rangelands in 10 conventional areas of the region based on the audit list. The samples were selected randomly, and 160 rangeland operators were selected using Cochran's formula. To determine the validity of the questionnaire, a panel of experts was used, which included professors and technical experts of the General Administration of Kurdistan Province. Cronbach's alpha values for "common goals of rangers with local networks" and "common goals of rangers with government networks" were calculated as 0.80 and 0.82, respectively. The results of the Helmert contrast approach showed that beneficiaries who were permanently involved in rangeland conservation projects had more common goals with local and government networks than beneficiaries who were temporarily involved in rangeland conservation projects. The results showed that using the social capital capacity of the network can change the participatory approach of users to implement rangeland conservation projects by strengthening the cohesion of local communities.