نگاشت شناختي عوامل مؤثر بر افزايش مشاركت در پرداخت ماليات

هدف:  بررسي عوامل مؤثر بر گسترش مشاركت عمومي در پرداخت ماليات و ارائه راهكارهاي عملي براي ارتقاي نظام مشاركت مردمي در تمكين مؤديان مالياتي از اهداف اين پژوهش است.طراحي/روش‌شناسي/رويكرد: با استفاده از روش نگاشت شناختي طي مطالعه پيشينه تحقيقات انجام‌شده و مصاحبه عميق و نيمه‌ساختار‌يافته با خبرگان مالياتي، پديده تبين شد.يافته‌هاي پژوهش: پس از مطالعة ادبيات پژوهش 53 عامل مؤثر در پرداخت ماليات شناسايي شدند. با استفاده از نرم‌افزارهاي موجود نسبت به استخراج نقشة مورد اتفاق خبرگان مبتني بر روابط نسبتاً قوي ميان عوامل اقدام شد. نتيجه به يك مدل منجر شد كه بر اساس آن عوامل مؤثر در افزايش مشاركت عمومي در پرداخت ماليات عبارت از، نظام مالياتي بهره‌ور دولتي، به‌ساماني امور مالياتي، توسعه فرهنگ ملي ـ مذهبي، نهادينه‌سازي عمومي امور مالياتي، ويژگي‌هاي بوم‌شناختي مؤديان مالياتي، وضعيت خرد و كلان اقتصادي و يادگيري از الگوهاي اثربخش بين‌المللي مي‌باشد.محدوديت‌ها و پيامدها: در اين مطالعه تلاش شد، مدل اوليه با استفاده از نظر خبرگان استخراج شده و آزمون كمي مبتني بر پارادايم پوزيتويسم به‌منظور تست مدل و تعميم‌يافته به مطالعات آتي موكول گردد. از‌اين‌رو، عدم پرسش‌گري از خود مؤديان و ماليات‌دهندگان محدوديت اين پژوهش مي‌باشد. در اين مطالعه از متخصصان مالياتي و مديران سازمان براي جمع‌آوري اطلاعات استفاده شده است.پيامدهاي عملي: شناسايي عوامل مؤثر بر افزايش مشاركت عمومي در پرداخت ماليات.ابتكار يا ارزش مقاله: در اين پژوهش ما به‌ دنبال ارائه مدل افزايش مشاركت عمومي در پرداخت ماليات هستيم تا به‌‌وسيله آن فرايند افزايش بيشتر مشاركت در پرداخت ماليات تحقق يابد. شناخت و آگاهي نسبت به فرهنگ مالياتي حاكم بر جامعه براي سياست‌گذاران، تصميم‌گيران و مديران كشور در امر برنامه‌ريزي از اهميت بالايي برخوردار است.