عنوان مقاله :
رويكرد روزنامۀ حبلالمتين كلكته به مقولۀ دولت و قانون اساسي مشروطه؛ با تأكيد بر دورۀ تدوين متمم قانون اساسي
پديد آورندگان :
فرجي ، مهدي دانشگاه تبريز , قاسمي ، بهزاد دانشگاه جامع امام حسين (ع)
كليدواژه :
حبلالمتين كلكته , انديشۀ مشروطيت , قانون اساسي , ايدۀ تفكيك شرع از عرف
چكيده فارسي :
پس از شكلگيري گفتارهاي انتقادي عليه وضع موجود در دورۀ قاجاريه، اكثر آنها حملات خود را متوجه نظام استبدادي نموده و خواهان گذار از استبداد به حكومت قانون شدند. در نهايت، مشروطيت به مطالبۀ اصلي منتقدين تبديل و فرمان مشروطه صادر شد. لكن در مرحلۀ تدوين متمم قانون اساسي، مشروطه از سوي مشروعهطلبان، مغاير با شرع تلقي و از اين طريق با چالش بزرگي مواجه شد. حبلالمتين كه از سال ها قبل با تبييناتي عرفي مشروطه را ترويج ميكرد، پس از بروز چالش مزبور، تغيير موضع داده و مشروطيت را بر اساس ايدۀ تفكيك شرع از عرف ترويج ميكند. پرسش اساسي مقاله اين است كه حبلالمتين بر اساس چه مبنا و اهدافي، ايدۀ مزبور را تبيين و ترويج ميكرد؟ يافتههاي تحقيق بر اساس روش توصيفي ـ تبييني نشان ميدهد، پس از آنكه مشروطيت مغاير با شرع تلقي شد؛ اين نشريه تبيين عرفي خود را از مشروطه بر اساس جواز فقهي علماي نجف، مبني بر ضرورت تفكيك شرع از عرف در عصر غيبت ساماندهي كرده و بعنوان راهكاري براي پيوند زدن انديشۀ دولت مدرن و شرع مطرح ميكند.