بررسي منزلت اجتماعي– سياسي روحانيت و تغييرات آن در چهار دهه جمهوري اسلامي ايران

هدف پژوهش حاضر پاسخ به اين سوال اساسي مي‌باشد كه رابطه‌‌ي سبك زندگي روحانيت با منزلت اجتماعي سياسي آن در ميان مردم در چهار دهه حيات جمهوري اسلامي ايران چگونه بوده است؟ براي دستيابي به پاسخ اين پرسش از چارچوب نظري مبتني بر نخبه‌‌گرايي و روش جامعه‌شناسي تاريخي تجربي استفاده شد. پژوهش بر اين فرضيه استوار است كه بين سبك زندگي روحانيت (يعني استقلال، وضعيت معيشتي، مهارت‌‌هاي اجتماعي و تهذيب نفس يا ميزان پايبندي آن به تقوي) با منزلت اجتماعي سياسي روحانيت در جمهوري اسلامي ايران ارتباط معناداري وجود دارد. يعني هرچه سازش‌يافتگي با قدرت يا عدم استقلال، فقدان يا ضعف مهارت اجتماعي و اختلال‌‌هاي رفتاري همسو با زندگي اشرافي بيشتر باشد، قرابت به كاهش منزلت و نهايتاً طردشدگي هم بيشتر خواهد بود. يافته‌‌هاي پژوهش حاكي از اين است كه اگرچه نمي‌توان گفت روحانيت در همه سطوح به كاهش منزلت اجتماعي سياسي دچار شده، ولي در سطحي از سطوح روحانيت اين كاهش قابل مشاهده مي‌باشد. همچنين مي‌‌توان گفت اختلال‌‌هاي رفتاري همسو با زندگي اَشرافي، رفتار سازشي با قدرت و فقدان يا ضعف مهارت‌‌هاي اجتماعي روحانيت، درصد بالايي را در پيش‌‌بيني كاهش منزلت اجتماعي سياسي به خود اختصاص داده‌اند.