پاسخ‌هاي فيزيولوژيك گياه كينوا به كاربرد نيتروژن در شرايط شور

Physiological Response of Quinoa to Nitrogen Application under Salinity Conditions

تنش شوري از عمده‌ترين تنش‌هاي غيرزنده است كه با كاهش جذب آب و برهم زدن تعادل عناصر غذايي باعث كاهش رشد گياه مي‌شود. اين آزمايش به‌منظور بررسي اثر كود نيتروژن در غلظت‌هاي بالاي شوري بر صفات فيزيولوژيك گياه كينوا به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با دو فاكتور شوري (100، 200، 300، 400 و 500 ميليمولار كلريد سديم) و نيتروژن نيتراته (50، 100، 150 و 200 ميلي‌گرم در ليتر) با 3 تكرار در گلخانه دانشكده كشاورزي دانشگاه ولي عصر (عج) رفسنجان اجرا شد. صفات مورد مطالعه شامل عملكرد كوانتوم، شاخص كارايي فتوسنتزي، وزن خشك اندام هوايي، محتوي پرولين، قند محلول و مالون دي آلدئيد و فعاليت آنزيم¬هاي كاتالاز و پراكسيداز بودند. نتايج نشان داد كه عملكرد كوانتوم، محتواي پرولين و قندهاي محلول تحت تأثير شوري و نيتروژن قرار گرفتند و افزايش سطح شوري از 100 به 500 ميلي مولار باعث افزايش عملكرد كوانتوم، محتوي پرولين و قندهاي محلول شد. اما افزايش غلظت نيتروژن از 50 به 200 ميلي‌گرم در ليتر باعث افزايش محتوي پرولين و كاهش محتوي قندهاي محلول شد. وزن خشك اندام هوايي، محتوي مالون دي آلدئيد، فعاليت آنزيم كاتالاز و پراكسيداز تحت تأثير برهم‌كنش نيتروژن و شوري قرار گرفتند. نتايج نشان داد، در سطوح بالاي شوري افزايش غلظت نيتروژن به 150 و 200 ميلي‌گرم در ليتر باعث كاهش وزن خشك و محتوي پتاسيم اندام هوايي، افزايش محتوي مالون دي آلدئيد و فعاليت آنزيم كاتالاز و گاياكول پراكسيداز و محتوي سديم اندام هوايي شد. با توجه به نتايج، در شوري‌هاي پايين (100 و 200 ميلي‌مولار) و متوسط (300 ميلي‌مولار) مصرف 200 ميلي‌گرم در ليتر نيتروژن و در شوري‌هاي بالا (400 و 500 ميلي‌مولار) مصرف 50 ميلي‌گرم در ليتر نيتروژن در محلول غذايي توصيه مي‌شود.

Salinity stress is one of the major abiotic stresses which injures plants by limited water absorption and nutrient imbalance and limits crop growth. In order to study the effect of nitrogen fertilizer on physiological traits of quinoa at high salt concentrations, a greenhouse experiment was conducted in a factorial arrangement based on a randomized complete block with three replications in 2019. The first factor included 5 levels of salinity (100 (control), 200, 300, 400, 500 mM) and the second factor comprised of 4 levels of nitrogen fertilizer (50, 100, 150 and 200 ppm). Traits that were measured included quantum yield, photosynthetic efficiency index, shoot dry weight, proline content, soluble sugar content, malondialdehyde content, catalase and peroxidase activity, shoot potassium and sodium content. Results showed that quantum yield, proline content and soluble carbohydrate were affected by salinity and nitrogen concentration. With increasing salinity levels from 100 to 500 mM, quantum yield, proline and soluble carbohydrate content increased, but with increasing nitrogen levels from 50 ppm to 200 ppm soluble carbohydrate and proline content decreased and increased, respectively. Shoot dry weight, malondialdehyde content, catalase and peroxidase activity, shoot sodium and potassium content were affected by the interaction of salinity and nitrogen levels. Results showed that at high levels of salinity and increasing nitrogen levels to 150 and 200 ppm, shoot dry weight and shoot potassium content decreased, also malondialdehyde, catalase, and peroxidase activity and shoot sodium content increased. According to these results, in low (100 and 200 mM) and medium (300 mM) salinity levels application of 200 ppm nitrogen and in high salinity (400 and 500 mM) levels application of 50 ppm nitrogen in nutrient solution of quinoa is reasonable.