تأثير ذرات نانوآهن و نقره بر فعاليت برخي شاخص‌هاي زيستي در خاك

زمينه و هدف: در دهه‌هاي اخير استفاده از نانوتكنولوژي در زمينه‌هاي مختلف كشاورزي افزايش يافته است و خاك به عنوان يكي از اجزاي مهم محيط زيست دريافت‌كننده انواع نانوذرات مي‌باشد ولي به اثر اين ذرات بر بخش زنده خاك توجه كم‌تري شده است. هدف اين پژوهش بررسي اثرات نانو ذرات آهن و نقره روي برخي از شاخص‌‌هاي زيستي خاك بود. روش بررسي: آزمايشي فاكتوريل با پنج سطح نانوذره آهن و نقره (0،20، 50، 100 و 200 mgkg1) در سه تكرار انجام شد. خاك‌هاي آغشته به نانوذرات، با حفظ رطوبت و دما نگهداري و 10، 17 و 30 روز پس از انكوباسيون، فعاليت فسفاتاز اسيدي و قليايي و تنفس خاك اندازه‌گيري شد. يافته‌ها: اثر سطوح مختلف نانوآهن، نانونقره و زمان انكوباسيون بر روي تنفس ميكروبي خاك، در سطح آماري يك درصد معني‌دار گرديد. اثرات متقابل فاكتورها به استثناء اثر سه‌گانه نانوذره آهن و نقره و زمان، تاثير معني‌داري بر تفس ميكروبي خاك داشت. در اثرات متقابل نانوذرات آهن و نقره، بيش‌ترين تنفس ميكروبي به ميزان 47.33 gCg1d)µ( در غلظت 200 (mgkg1) نانوذره آهن و نقره بدست آمد. در اثر متقابل نانوآهن و زمان، بيش‌ترين تنفس ميكروبي به ميزان 51.37 gCg1d)µ( در غلظت 100 (mgkg1) نانوذره آهن پس از 17 روز انكوباسيون بدست آمد و در اثرات متقابل نانو نقره و زمان، بيش‌ترين تنفس ميكروبي (49.02 gCg1d1µ( در غلظت 50 (mgkg1) نانو نقره پس از 17روز انكوباسيون مشاهده شد. بيش‌ترين فعاليت آنزيم فسفاتاز قليايي به ميزان 288.20 (gPNPg1h1µ)در غلظت 200 (mgkg1) نانوذره آهن پس از10روز انكوباسيون بدست آمد.  بحث و نتيجه‌گيري:نتايج اين تحقيق، تأثير معني‌دار نانوذرات بر روي تنفس خاك را نشان داد. تأثير به غلظت و نوع نانوذرات بستگي داشت. اثر نانوذرات روي فعاليت آنزيم‌هاي خاك بسته به نوع نانوذرات و آنزيم متفاوت بود، فعاليت آنزيم فسفاتاز قليايي تحت تأثير نانوذره آهن قرار گرفت در صورتي‌كهنانوذرات روي فعاليت فسفاتاز اسيدي اثر معني‌دار نداشتند.