برآورد نرخ وقوع زمين‌لرزه بر اساس تغيير شكل پوسته ايران

فلات ايران يكي از مناطق لرزه‌خيز در جهان است كه در بيشتر نواحي آن، دوره بازگشت زمين‌لرزه هاي بزرگ بيش از 1000 تا 2000 سال است. اغلب، برآورد نرخ وقوع زمين‌لرزه با استفاده از آمار زمين‌لرزه هاي ثبت شده در كاتالوگ ‌هاي لرزه‌اي صورت مي پذيرد؛ بنابراين هرچه اين كاتالوگ ها به واقعيت نزديك تر باشند، برآورد نرخ وقوع نيز واقع‌بينانه تر است. عواملي چون كامل نبودن كاتالوگ ها، دوره بازگشت بلند ‌مدت زمين‌لرزه هاي بزرگ و ثبت دستگاهي كوتاه مدت ناكافي (در حدود صد سال) باعث برآورد نه‌چندان مطمئن نرخ وقوع‌ زمين‌لرزه ها مي شود. به منظور كاهش عدم‌ قطعيت هاي موجود در برآورد نرخ وقوع زمين‌لرزه ها و افزايش اعتماد به نتايج، امروزه از مدل هاي نوين توسعه يافته استفاده مي شود كه ورودي آنها تركيب داده هايي مانند اطلاعات لرزه خيزي، زمين شناسي و ژئودتيكي است. اين مدل هاي نوين مي توانند باعث افزايش دانش و پاسخ به مسائل مرتبط با توزيع مكاني زماني زمين‌لرزه ها و كاهش عدم قطعيت نتايج شوند؛ ازاين‌رو با توجه به لرزه خيزي كشور ايران و كاستي هاي اطلاعات زمين‌لرزه هاي ثبت شده، هدف از اين پژوهش برآورد نرخ وقوع مبتني بر تغيير شكل پوسته ايران براي اولين بار است. براي‌اين منظور از نتايج مدل تغيير ‌شكلي جامع فلات ايران استفاده شد كه خروجي اصلي آن نرخ كرنش پيوسته است. در اين مطالعه نرخ كرنش به‌دست آمده از اطلاعات تغيير ‌شكلي، به ممان لرزه‌اي و سپس نرخ وقوع زمين‌لرزه ها تبديل شده است. مقايسه نرخ وقوع مبتني بر تغيير شكل با برآورد نرخ وقوع بلند ‌مدت مبتني بر كاتالوگ هاي موجود نشان مي دهد در تمام ايالت هاي لرزه زمين‌ساخت ايران، نرخ وقوع مبتني بر تغيير شكل بيش از نرخ وقوع مبتني بر كاتالوگ است كه مي تواند تأثير چشمگيري در نتايج برآورد خطر لرزه‌اي داشته باشد.