بررسي منشأ و ريسك سلامت هيدروكربن‌هاي آروماتيك چندحلقه‌اي(PAHs) در گرد و غبار خياباني شهر دزفول

Assessment of Sources and Health Risks of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) in the Street Dust of Dezful City

به‌طور عمده گرد و غبار خياباني تحت تأثير آلودگي هيدروكربن¬هاي آروماتيك چندحلقه‌اي (PAHs) قرار دارند. PAHs گروهي از آلاينده‌هاي آلي هستند كه از دو يا چند حلقه بنزني تشكيل شده و عمدتاً طي احتراق ناقص توليد شده¬اند. PAHs به دليل خواص سرطان¬زايي و جهش-زايي بالا در انسان توجه گسترده‌‌اي را به خود جلب كرده¬اند. بنابراين، هدف از انجام اين مطالعه، بررسي منشأ و ميزان تأثير اين تركيبات بر سلامت انسان و محيط زيست بود. تعداد 30 عدد نمونه گرد و غبار از پياده¬رو خيابان¬هاي اصلي شهر دزفول برداشت و غلظت PAHs به روش كروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي (GC-MS) تعيين شد. مقدار كل غلظت تركيبات PAHs در گرد و غبار خياباني شهر دزفول از 562/85 تا 51447/10 ميكروگرم بر كيلوگرم متغير بود. نسبت تركيبات سرطان¬زا به كل PAHs در محدوده بين 0/73 تا 0/91 بود. PAHs با وزن مولكولي پايين و وزن مولكولي بالا به‌ترتيب 12% و 88% از كل PAHs را شامل شد. احتراق سوخت¬هاي فسيلي و محصولات نفتي و انتشار از وسايل نقليه و ترافيك مهم‌ترين منشأ PAHs در شهر دزفول است. ميزان خطر ابتلا به سرطان درطول عمر (ILCR) در مسير بلع براي كودكان بيشتر از بزرگسالان بوده است اما ميزان ILCR در مسير جذب پوستي و تنفس در بزرگسالان بيشتر از كودكان است. مجموع ريسك سرطاني (CR) براي كودكان (3-10×5/77) بيشتر از بزرگسالان (3-10×5/56) است كه اين امر پتانسيل بالاي خطر سرطان¬زايي را در منطقه مورد مطالعه نشان مي‌دهد.

Street dust is mainly affected by the pollution of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). PAHs are a group of organic pollutants consisting of two or more benzene rings and are mainly produced during incomplete combustion. PAHs have attracted widespread attention due to their high carcinogenic and mutagenic properties in humans. Therefore, the purpose of this study was to investigate the sources and extent of the impact of these compounds on human health and the environment. To achieve this goal, 30 dust samples were collected from the sidewalks of the main streets of Dezful and the concentration of PAHs was determined by gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). The total concentration of PAHs in street dust of Dezful varied from 562.85 to 51447.10 μg / kg. The ratio of carcinogenic compounds to total PAHs was in the range between 0.73 to 0.91. Low molecular weight and high molecular weight PAHs accounted for 12% and 88% of total PAHs, respectively. The most important sources of PAHs in Dezful are the combustion of fossil fuels and petroleum products and emissions from vehicles and traffic. Moreover, incremental lifetime cancer risk (ILCR) in pathways ingestion in children was higher than in adults, but the ILCR in pathways dermal contact and inhalation in adults was higher than in children. The total cancer risk (CR) for children (5.77×10-3) was higher than adults (5.56×10-3), which shows the high potential for CR in the study area.