پديد آورندگان :
عليپور، حميد دانشگاه آزاد اسلامي واحد اصفهان (خوراسگان) - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك، اصفهان، ايران , جلاليان، احمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد اصفهان (خوراسگان) - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك، اصفهان، ايران , هنرجو، ناصر دانشگاه آزاد اسلامي واحد اصفهان (خوراسگان) - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك، اصفهان، ايران , تومانيان، نوراير سازمان تحقيقات كشاورزي اصفهان - مركز علوم و تحقيقات اصفهان - گروه علوم خاك، اصفهان، ايران , سرمديان، فريدون دانشگاه تهران - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك، تهران، ايران
كليدواژه :
آلودگي هوا , عامل غني شدگي , عامل آلودگي , شاخص بار آلودگي , وارونگي دما
چكيده فارسي :
گرد و غبار هوا يكي از مشكلات زيست¬محيطي در مناطق خشك و نيمه خشك دنيا است و در بعضي مناطق تحت تأثير فعاليت‌هاي صنعتي، گرد و غبار هوا آلوده به فلزات سنگين است. در اين مطالعه گرد و غبار هواي 10 ايستگاه در منطقه كوهدشت استان لرستان در چهار فصل بهار، تابستان، پاييز و زمستان و همچنين خاك سطحي مجاور آن (در مجموع 40 نمونه گرد و غبار و 10 نمونه خاك سطحي) مورد نمونه‌برداري قرار گرفت و تجزيه فلزات سنگين روي، سرب، كادميم، نيكل، مس و منگنز روي آنها انجام شد. نتايج نشان داد كه مقدار روي در گرد و غبار بسيار بيشتر از خاك‌هاي سطحي منطقه (800 در مقابل 85 ميلي گرم بر كيلوگرم) است. شاخص عامل آلودگي گرد و غبار حاكي از آلودگي بسيار زياد كادميم و روي، آلودگي قابل توجه نيكل و سرب و عدم آلودگي به مس و منگنز بود. شدت غني¬شدگي ساليانه عناصر كادميم (33/9) و روي (24/6) بسيار زياد، نيكل (11/3) قابل توجه، سرب (6/4) متوسط، منگنز (1) و مس (0/82) كم است. بر اساس نتايج عامل غني¬شدگي، منشأ عنصر كادميم، روي و نيكل انساني، منشأ سرب انساني و طبيعي توأم و منشأ مس و منگنز طبيعي است.
چكيده لاتين :
Dust is one of the environmental hazards in arid and semi-arid regions of the world. In some areas, under the influence of human activities, dust is contaminated by heavy metals. In this study, the dust of 10 stations in the Kuhdasht region of Lorestan province in four seasons of spring, summer, autumn, and winter, as well as adjacent surface soils (a total of 40 dust samples and 10 surface soil samples), were sampled and some heavy metals including Zn, Pb, Cd, Ni, Cu, and Mn were analyzed. The results revealed that the amount of Zn in the dust was much higher than the surface soils of the region (800 vs. 85 mg/kg). Contamination factor index calculation indicated that high contamination of Cd and Zn, significant contamination of Ni and Pb, and lack of contamination by Cu and Mn. The annual enrichment factor of Cd (33.9) and Zn (24.6) was very high, Ni (11.3) was significant, Pb (6.4) was moderate, Mn (1) and Cu (0.82) were low. Based on the enrichment factor values, Cd, Zn, and Ni seem to have a human origin, Pb has both human activities and natural origin, and Cu and Mn have an only natural origin.
