جدا سازي، شناسايي و پراكنش گونه‌هاي Fusariumآلوده كننده خاك در دو اقليم مختلف افغانستان

Isolation, identification and dissemination of Fusarium species from soil of two different climates in Afghanistan

اعضاي جنس Fusarium از بيمارگرهاي مهم خاكزاد مي‌باشند كه سبب بروز خسارت جدي در توليد محصولات زراعي و باغي در دنيا مي‌گردند. به‌منظور بررسي گونه‌هاي Fusarium آلوده كننده خاك‌هاي زراعي در مناطق باميان و دايكندي با اقليم نيمه صحرايي و مناطق قندهار و هلمند با اقليم صحرايي افغانستان، نمونه برداري در سال‌هاي 1398-1397 صورت گرفت. براي جداسازي جدايه‌هاي Fusarium از نمونه هاي خاك، از محيط كشت اختصاصي PPA (Pepton PCNB Agar) استفاده شد. همچنين جهت شناسايي اوليه جدايه‌ها از ويژگي‌هاي ريخت شناختي براساس كشت جدايه ها روي محيط‌هاي كشت CLA، SNA و PDA استفاده شد. به منظور شناسايي مولكولي جدايه‌ها توالي يابي بر اساس ناحيه ي ژني tef-1α صورت گرفت. در مجموع 134 جدايه Fusarium جداسازي گرديد كه در 11 گونه مختلف قرار گرفتند. به‌طوريكه حضور گونه‌هاي (FIESC) F. incarnatum-equiseti species complex (%28)، F. solani (%16)، F. acuminatum (%6)، F. verticillioides (%5)، F. oxysporum (%3)، F. coeruleum(%1) و F. compactum (%1) با فراواني متفاوت در هر دو اقليم مورد نمونه برداري رديابي شد. گونهF. sambucinum (%1) در مناطقي كه زمستان فوق العاده سرد و تابستان خشك داشتند و داراي اقليم نيمه صحرايي بودند جداسازي گرديد. درحاليكه گونه‌هاي F. proliferatum (%18)، F. culmorum (%13) و F. pseudograminearum (%1)، و در مناطقي كه زمستان معتدل و تابستان فوق العاده گرم داشتند و داراي اقليم صحرايي بودند جداسازي شدند. نتايج بدست آمده در اين تحقيق در رابطه با پراكنش جغرافيايي گونه‌هاي مختلف Fusarium در افغانستان اطلاعات مفيدي در رابطه با مديريت بهتر اين بيمارگرهاي خاكزاد در مزرعه در اختيار ما قرار مي‌دهد.

The members of Fusarium is one of the important causal agent of soil borne diseases which cause serious damage in the agricultural and horticultural crops in the world. To investigate on dissemination of Fusarium species, sampling of agricultural soils was taken in the Bamyan and Daikundi with semi desert climates, and Kandahar and Helmand with desert climates of Afghanistan in 2018-2019. The PPA medium (Pepton PCNB Agar) was used for isolation of Fusarium sp.. Morphological characteristics of Fusarium isolates were studied by transferring of their pure cultures to CLA (Carnation Leaf-piece Agar), SNA (Synthetic Nutrient Agar ) and PDA (Potato Dextrose Agar) mediums. In order to molecular identification, amplified tef-lα regions in genomic DNA of the isolates were sequenced and were compared with valid genetic databases (FUSARIUM ID and NCBI) using BLAST search tool and phylogenetic tree was inferred by MEGA6.0 software. Totally 134 Fusarium isolates were obtained and grouped in 11 different species. The presence of F. incarnatum-equiseti species complex (FIESC) (28%), F. solani (16%), F. acuminatum (6%), F.verticillioides (5%), F. oxysporum (3%), F. coeruleum (1%) and F. compactum (1%) with different frequency were detected in both regions of the sampling areas. F. sambucinum (1%) was detected in semi-desert climates (Bamyan and Daikundi provinces), while F. proliferatum (18%), F. culmorum (13%) and F. pseudograminearum (1%) were isolated and identified in areas with desert climates (Helmand and Kandahar provinces). The results of this study around geographical distribution of various species of Fusarium in Afghanistan, can provide useful informations about management of these soil borne pathogens.