تأثير فسفر، سلنيوم و كود زيستي بر ويژگي‌هاي كمي و كيفي زعفران (Crocus sativus L.)

The Effect of Phosphorus, Selenium and Biological Fertilizer on Quantitative and Qualitative Characteristics of Saffron (Crocus sativus L.)

زعفران (Crocus sativus L.) از گران ­قيمت­ ترين محصولات كشاورزي و دارويي جهان است كه داراي جايگاه ويژه ­اي در بين محصولات صادراتي مي­باشد. در اين مطالعه به منظور بررسي تأثير برخي كودهاي شيميايي و زيستي بر عملكرد و كيفيت زعفران، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارها شامل دو سطح كود زيستي EM (Effective Microorganisms) (با و بدون كود)، دو سطح سلنيوم (0 و 1 ميلي­گرم بر ليتر) و سه سطح فسفر (0، 25 و 50 ميلي­گرم بر ليتر) بودند. فاكتورهاي مورد بررسي شامل تعداد گل، وزن تر و خشك گل، وزن تر و خشك كلاله، مقدار كروسين، پيكروكروسين و سافرانال بود. نتايج نشان داد كه كاربرد كود EM در گياهان تيمار شده با سلنيوم، باعث افزايش معني­دار تعداد گل زعفران شد. وزن خشك كلاله در گياهان تيمار شده با كود EM و غلظت 50 ميلي­گرم بر ليتر فسفر، در حضور سلنيوم به­طور معني­داري بيشتر از عدم حضور سلنيوم بود. همچنين نتايج نشان داد كه كاربرد سلنيوم به همراه كود EM در بالاترين سطح فسفر، باعث افزايش معني­دار وزن خشك گل و وزن تر كلاله گرديد. بر اساس نتايج اين مطالعه، مقدار پيكروكروسين در گياهان تيمار شده با غلظت 50 ميلي­گرم بر ليتر فسفر به­ طور معني­ داري بيشتر از تيمار شاهد بود. همچنين، كاربرد فسفر باعث افزايش مقدار سافرانال گرديد.

Saffron (Crocus sativus L.) is one of the most expensive agricultural and pharmaceutical products in the world, which has a special place among export products. In this study, in order to investigate the effect of some chemical and biological fertilizers on the yield and quality of saffron, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications. Treatments included two levels of EM (Effective Microorganisms) fertilizer (With and without fertilizer), Two levels of selenium (0 and 1 mg/l) and Three levels of phosphorus (0, 25 and 50 mg/l). The studied factors included number of flowers, fresh and dry weight of flower, fresh and dry weight of stigma. Also, chemical analysis of stigma including crocin, picrocrocin and safranal was performed according to the national standard of Iranian saffron. The results showed that the application of EM fertilizer in selenium treated plants caused a significant increase in the number of saffron flowers. Stigma dry weight in EM fertilizer treated plants and concentration of 50 mg/l phosphorus in the presence of selenium was significantly higher than the absence of selenium. The results also showed that the application of selenium with EM fertilizer at the highest phosphorus level caused a significant increase in flower dry weight and fresh stigma weight. Based on the results of this study, the amount of picrocrocin in plants treated with a concentration of 50 mg/l phosphorus was significantly higher than the control treatment. Also, the use of phosphorus increased the amount of safranal.