بررسي اثر سميت عصاره ساقه و برگ گياه گزنه Urtica dioica روي شـته توتـون Myzus nicotianae

Study the toxicity effect of Urtica dioica stem and leaf extract on tobacco aphid Myzus nicotianae

شته توتون 1987 ,Myztas nicotianae Blackman يكي از آفات مهم توتون بوده و به صورت مستقيم و غيرمستقيم، موجب كاهش كمي و كيفي محصول توتون مي گردد. امروزه براي كنترل آفات، از انواع حشره كش هاي شيميايي استفاده مي شود. با توجه به اين كه عصاره هاي گياهي ماندگاري كمي در محيط زيست داشته و سميت كمي براي انسان، پستانداران و ساير جانداران غيرهدف دارند، جايگزين مناسبي براي اثرات سوء حشره كش هاي شيميايي محسوب مي شوند. در اين تحقيق، خاصيت حشره كشي عصاره برگ و ساقه گياه گزنه روي شته توتون مورد بررسي قرار گرفت. آزمايشات در دماي 2±25 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±70 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي انجام شد. بعد از استخراج عصاره آبي ساقه و برگ گزنه به روش خيساندن، براي انجام آزمايشات زيست سنجي، تعداد 15 عدد حشره كامل بيبال شته روي كاغذ صافي قرار داده شد و اثر كشندگي دو عصاره مذكور در پنج غلظت متفاوت (0/5، 1، 5، 10 و 15 ميلي ليتر در ليتر) در چهار تكرار روي درصد تلفات شته توتون مورد بررسي قرار گرفت. غلظت كشنده 50 درصد (LC50) با استفاده از برنامه پروبيت محاسبه شد. نتايج نشان داد كه عصاره برگ گزنه با ( LC50 = 3/08 mL/L سميت بيشتري نسبت به عصاره ساقه گزنه با (LC50 = 5/11 mL/L) داشت. به طوري كه كاربرد عصاره برگ گزنه با غلظت 15 ميلي ليتر بر ليتر پس از 48 ساعت موجب 100 درصد مرگ و مير در شته توتون شد كه در مقايسه با عصاره ساقه گزنه (با 90 درصد مرگ و مير) به طور معني داري بيشتر بود. در مجموع، نتايج به دست آمده از اين تحقيق نشان داد كه عصاره هر دو اندام گياهي به ويژه عصاره برگ گزنه از قدرت خوبي براي كنترل شته توتون برخوردار مي باشند.

Tobacco aphid (Myzus nicotianae) is one of the most important pests of tobacco and reduces the quality and quantity the tobacco product, directly and indirectly. Today, chemical insecticides are used to control pests. Due to the fact that plant extracts have a short shelf life in the environment and have low toxicity to humans, mammals and other living organisms, they are a good alternative to the side effects of chemical insecticides. In this study, the insecticidal properties of nettle Urtica dioica leaf and stem extracts on tobacco aphids were investigated. The experiments were performed at a temperature of 25 ±5° C, a relative humidity of 60±5% and a photoperiod of 16L: 8D. After extracting the aqueous extract of nettle by soaking method, for bioassay experiments, the 15 number of adults tobacco aphids were placed on filter paper and the lethal effect of mortality concentrations up to one percent in four replications on tobacco aphids were investigated. The lethal effect of these two extracts at 5 different concentrations (0.5, 1, 5, 10 and 15 mL/L) in four replications on the percentage of tobacco aphid mortality was investigated. The 50% lethal concentration (LC50) was calculated using the Probit program. The results showed that nettle leaf extract with (LC50 = 3.08 mL / L) showed more toxicity than nettle stem extract with (LC50 = 5.11 mL /L). The application of nettle leaf extract with a concentration of 15 mL / L after 48 hours caused 100% mortality on tobacco aphids, which is significantly higher than nettle stem extract (with 90% mortality). Overall, the results of this study showed that the extracts of both plant organs, especially nettle leaf extract, have good power to control tobacco aphids.