تحليل نقش رويكردهاي شهري در پاسخ به تغييرات اقليم با تاكيد بر شهرسازي بيوفيليك، مورد‌ پژوهي: شهر تنكابن

Analyzing the Role of Urban Approaches in Response to Climate Changes with Emphasis on Biophilic Urbanism, A Case Study: Tonekabon City

بيان مسئله: در قرن حاضر تغيير اقليم به يكي از مهمترين چالش‌هاي جهاني تبديل شده است كه عمدتا ناشي از فعاليت‌هاي انساني و همچنين عدم توجه به عواقب زيست‌محيطي آن مي­باشد. پيامدهاي منفي تغييرات اقليمي در سطوح مختلف محلي تا بين­ المللي باعث شده است تا در سال‌هاي اخير اقدامات متعددي در پاسخ به اين تغييرات در قالب كاهش يا انطباق اقليمي صورت گيرد. در اين راستا، برخي از رويكردهاي شهري با بهره‌مندي از اصول خود به اين چالش‌ها پاسخ داده‌اند كه شهرسازي بيوفيليك يكي از اين رويكردها مي‌باشد. شهر بيوفيليك با بهره ­مندي از عارضه­ هاي طبيعي ضمن ارتقاي كيفيت محيط زيست شهري مي­تواند در پاسخ به چالش­هاي حاصل از تغييرات اقليمي موثر واقع گردد. هدف: تحقيق حاضر به بررسي ماهيت تغييرات اقليم و مرور رويكردهاي شهر فشرده، شهرسازي آبي، شهر كربن خنثي، شهر انرژي تجديدپذير و شهرسازي بيوفيليك مي­بپردازد و قابليت‌هاي بيوفيليكي شهر تنكابن (به عنوان نمونه موردي) را در پاسخ به تغييرات اقليمي مورد سنجش قرار مي­دهد. روش: اين تحقيق داراي روشي توصيفي و تحليلي مبتني بر مطالعات اسنادي، مشاهدات و پيمايش مي­باشد. براي تحليل نيز از تكنيك متاسوات استفاده مي­شود. يافته‌ها: در ميان يازده قابليت بيوفيليكي پاسخگو به تغييرات اقليم در شهر تنكابن دو قابليت "حفاظت از فضاي سبز و جنگل‌هاي شهري" و "برنامه‌هاي سبزسازي شهري" بيشترين تاثير را در پاسخ به تغييرات اقليمي به ويژه وقوع سيل دارند. همچنين اولويت دادن به توسعه زيست محيطي در طرح­هاي توسعه شهري در نواحي ساحلي همچون تنكابن مي­تواند بسترهاي لازم جهت غلبه بر چالش­هاي اقليمي را فراهم سازد. نتيجه ­گيري: بهره‌مندي از قابليت‌هاي رويكرد شهر بيوفيليك مي‌تواند در جهت مقابله با تغييرات اقليمي در شهرهاي ساحلي شمال ايران نظير تنكابن، موثر باشد. قابليت‌هاي بيوفيليكي اين شهرها به ويژه جنگل‌ها و فضاي سبز شهري، نقش مهمي در كاهش پديده گرمايش و بروز سيل دارند.

Background: In current century, climate change has become one of the most important global challenges which is mostly due to the human activities and also the lack of paying attention to its environmental results. The negative consequences of climate change at different levels –from local to international- have caused various implementations in response to these changes in forms of climatic reduction and climatic adoption in recent years. In this regard, some urban approaches have responded to these challenges by using their principles that biophilic urbanism is one of them. Biophilic city can improve the quality of environment and also affects on responsing to the challenges of climate change by using the natural features. Objectives: This research investigates the nature of climate changes and review the campact city, blue urbanism, carbon-nutral city, renewable city and biophilic urbanism approaches and measure the biophilic capabilities of Tonekabon city (as a case study) in response to climate changes. Method: This research has descriptive and analytical methods based on documental studies, observation and also survey. Meta- SWOT technique is also used for analysis. Result: Among eleven biophilic capabilities which response to the climate changes, two capabilities of “green space and urban forests conservation” and “urban greening programmes” have the most effects on responsing to climatic changes particularly flood event in Tonekabon city. Also prioritizing the urban environmental development in urban development plans in coastal areas such az Tonekabon can provide the necessary backgrounds in order to overcome climatic challenges. Conclusion: Utilizing the capabilities of biophilic city approach could be effective on overcoming climate changes in coastal cities of north of Iran such az Tonekabon. The biophilic capabilities of these cities in particular urban forests and green spaces have a significant role in reduction of warming and flood.