رتبه بندي محلات شهر تهران از نظر سطح برخورداري و كيفيت زندگي با استفاده از Fuzzy TOPSIS

Ranking of the neighborhoods of Tehran metropolis in terms of development and quality of life: A fuzzy TOPSIS approach

كلانشهر تهران داراي 22 منطقه و 430 محله مي باشد. سواي فضاي جعرافيايي ناهمگن در محلات مختلف، كاركردها ، ويژگيهاي جمعيتي و فرهنگي متفاوت، و وضعيت اقتصادي و معيشتي هر محله، موجب تفاوت هاي شكلي و ماهوي و در نتيجه تخصيص نابرابر امكانات و خدمات شهري در اين محلات شده است. اگرچه، يكسان سازي تمام محلات از هر نظر امري تقريبا محال و غير اقتصادي است، اما تلاش براي بازتوزيع امكانات يا تخصيص مجدد امكانات براي ارتقاء سطح كيفي زندگي در نواحي كمتر برخوردار، از خواسته هاي مردم و مسئولين شهري و در راستاي نظريات اقتصادي استفاده از منابع كمياب تلقي مي شود. در اين مقاله، پس از پايش اطلاعات مستخرج از 45004 پرسشنامه طرح رصد كيفيت زندگي شهر تهران، 333 محله شهر با استفاده از 53 شاخص سنجش كيفيت زندگي و برخورداري ، در قالب تكنيك تاپسيس فازي بررسي و به ترتيب در قالب پنج خوشه «كاملا برخوردار»، «برخوردار»، «متوسط و در حال توسعه»، « كمتر برخوردار» و «نيازمند مداخله» رتبه بندي شده اند. بر اساس اين نتايج 63 محله شهر در دو خوشة توسعه يافته «كاملا برخوردار» و «برخوردار» و 167 محله در دوخوشة توسعه نيافته «كمتر توسعه يافته» و « نيازمند مداخله» قرار گرفته اند.

Tehran metropolis has 22 districts and 430 neighborhoods. Apart from the heterogeneous geographical space in different neighborhoods, different functions, demographic, cultural characteristics, economic and living conditions of each neighborhood, have caused formal and substantive differences and as a result unequal distribution of urban facilities and services in these neighborhoods. Although it is almost impossible and uneconomical to unify all neighborhoods in any way, trying to redistribute facilities or reallocate them to improve the quality of life in less privileged areas is considered a demand of the people and city officials. In this paper, 333 neighborhoods of Tehran are ranked based on fuzzy TOPSIS technique using 53 indicators of quality of life in the city extracted from 45004 questionnaires of different neighborhoods. Based on the results of this paper, we classified all neighborhoods of Tehran into five clusters: “totally developed”, “developed”, “developing” “less developed” and “ in need of intervention”. According to the results, 63 neighborhoods are classified into two developed clusters "totally developed" and "developed", and 167 neighborhoods are in the undeveloped clusters "less developed" and "in need of intervention".