شناسايي زيستگاه هاي مطلوب حرا در مقياس محلي به منظور جنگل زايي مانگرو در جنوب ايران

Identifying suitable mangrove habitats at the local scale for mangrove afforestation in southern Iran

جنگل­زايي يكي از راه­هاي موثر براي جبران از دست­روي اكوسيستم­هاي مانگرو در جهان بشمار مي­آيد و نيازمند توجه جزئي­نگر به تمام شرايط هيدرولوژيكي و فيزيكو-شيميايي موثر در رشد آن­ها است. در اين مطالعه، از مدل مطلوبيت زيستگاه مكسنت استفاده شد تا زيستگاه­هاي مطلوب حرا در منطقه حفاظت شده حرا رود گز شناسايي شود. نواحي با استقرار موفق نهال­هاي درختان حرا به عنوان داده­هاي حضور با انجام پيمايش­هاي ميداني تهيه گرديد و 10 لايه­ي پيش­بيني كننده در دو كلاس پارامترهاي ساختاري و مرفولوژيكي و فيزيكي- شيميايي رسوب برداشت شدند. سطح زير منحني ROC در مدل مكسنت برابر 963/0 بدست آمد كه نشان از توان بالاي مدل در شناسايي زيستگاه­هاي مطلوب حرا است. بر اساس نتايج حاصل از جك­نايف، پارامتر فاصله تا جوامع مانگرو، فاصله از كانال­هاي آب و ارتفاع به ترتيب به عنوان مهمترين پارامتر­هاي اثرگذار شناسايي شدند. نواحي با بيشترين مطلوبيت براي حرا (255 هكتار- 1/3 درصد از كل وسعت خور) در ميانه‌هاي منطقه و به طور خاص در امتداد كانال­هاي اصلي خور به سمت مناطق بالادست پراكنده شده­اند. عواملي مانند قطع فرآيند رسوبگذاري در ساحل، افزايش قدرت فرسايش آب دريا به همراه پيشروي سطح آن به سمت خشكي باعث شده تا زيستگاه­هاي مطلوب درختان حرا در نواحي بالادست خور و دور از نواحي گسترش تاريخي آن­ها شناسايي شود.

Afforestation has been one of the most effective measures to compensate for mangrove ecosystem loss across the world and requires a detailed understanding of all contributing hydrological and physico-chemical factors affecting their growth. In this study, the Maxent habitat suitability model was employed to identify suitable mangrove habitats in the ​​Hara Roud-e Gaz Protected Area. Presence data were collected through field surveys and 10 predictive layers were produced in two classes of structural-morphological and sediment physicochemical parameters. The area under the ROC curve of the Maxent model was 0.963, which indicates the high model potency in identifying suitable mangrove habitats. Based on the Jaknaif results, distance to mangrove communities, followed by distance from water canals and altitude were identified as the most contributing variables, respectively. The most suitable areas (255 ha - 3.1% of the total area of ​​the estuary) were located in the middle of the region, especially along the main estuarine canals towards upstream areas. Factors such as the imbalanced sedimentation, increasing erosive power of sea waves along with sea-level rise have shifted the mangrove suitable habitats to upstream areas and away from their historical range.