بررسي اثرات افزودن پودر تفاله هويج و استويا در فرمولاسيون سس گوجه‌فرنگي بر ويژگي هاي كيفي آن

Investigation the effects of adding carrot pomace and stevia in the formulation of tomato sauce on its quality

سابقه و هدف: پسماند كشاورزي و صنايع غذايي جزو منابع بسيار ارزشمند و غني از تركيبات مغذي هستند كه متاسفانه بدون هيچ‌گونه مصرفي، دفع شده و يا به عنوان خوراك دام مصرف مي‌شوند. از سوي ديگر، در تهيه انواع آب‌ميوه‌ها نيز بخش اعظم تركيبات زيست‌فعال نظير فيبرهاي رژيمي كه تحقيقات متعدد خواص سلامتي‌بخش آن‌ها را تاييد نموده‌اند، وارد تفاله و پسماند مي‌شوند. تفاله هويج به دليل غني بودن از فيبر رژيمي و بتاكاروتن، مي‌توانند گزينه مناسبي جهت غني‌سازي محصولات غذايي باشند؛ از اين رو، در اين پژوهش به بررسي امكان كاربرد تفاله هويج همراه با شيرين‌كننده كم‌كالري استويا در فرمولاسيون سس گوجه‌فرنگي پرداخته شده است. مواد روش‌ها: پس از جمع‌آوري پسماند ناشي از آبگيري هويج، تفاله هويج خشك و آسياب شده و ميزان رطوبت، pH، خاكستر، فيبر كل، اندازه ذرات و فعاليت آبي آن اندازه‌گيري شد. سپس از پودر تفاله هويج در سطوح 0، 10، 20 و 30 درصد و استويا در سطوح 0، 50 و 100 درصد در فرمولاسيون سس گوجه‌فرنگي استفاده گرديد. جهت بررسي اثرات افزودن پودر تفاله هويج و استويا در فرمولاسيون بر ويژگي‌هاي كيفي سس گوجه‌فرنگي، پارامترهايي شامل رطوبت، pH، قوام، گرانروي ظاهري، كالري، شاخص‌هاي رنگ سنجي (L*، b*، a* و TCS)، آب‌اندازي، شمارش كپك و مخمر و ارزيابي حسي بررسي شدند. هم‌چنين، به منظور پايش ويژگي‌هاي كيفي فوق طي دوره نگهداري درون يخچال (4C °)، كليه پارامترها طي روزهاي 0، 15 و 30 مورد ارزيابي قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج نشان دادند كه استفاده از پودر تفاله هويج به طور معني‌داري باعث افزايش pH، گرانروي ظاهري و قوام و از سوي ديگر، كاهش ميزان رطوبت، آب‌اندازي و شمارش كپك و مخمر در نمونه‌هاي سس گوجه‌فرنگي گرديد (05/0≥p). هم‌چنين، از نظر شاخص‌هاي رنگي‌ نيز، L*، a* و TCS كاهش يافته در حالي كه ميزان زردي (b*) به سبب حضور تفاله هويج در فرمولاسيون، افزايش يافت. قابل توجه است كه به سبب ناچيز بودن مقدار استوياي مورد استفاده، عليرغم روند كاهشي مشاهده شده در ميزان كالري، تغييرات آن معني‌دار نبود (05/0

Background and objectives: Agricultural wastes and food industry’s byproducts are such a high valuable sources of nutrients which unfortunately, they are omitted without any usage or consumed as feeds. On the other hand, huge amounts of bioactive components like dietary fiber in fruit or vegetable pomace after juicing are considered as waste whereas a lot of researches confirmed their various health effects. Carrot pomace is full of dietary fiber and beta-carotene which can be used for food enrichment, hence this research is studied the possibility of applying carrot pomace along with low calorie sweetener, Stevie, in formulation of tomato sauce. Materials and methods: After juicing the carrots, pomace well dried, milled and it was evaluated for moisture, pH, ash, total fiber, particle size and aw. It was used at 0, 10, 20 and 30% and Stevie at 0, 50, and 100% in the formulation of tomato sauce. For studying the effects of these materials on quality of tomato sauce, some properties such as moisture, pH, consistency, apparent viscosity, calorie, colorimetric indices (L*, b*, a* and TCS), syneresis, mold and yeast colony count and sensory evaluation were measured. Also all of the properties were monitored during storage at days 0, 15 and 30. Results: The results showed that using of carrot pomace increased pH, apparent viscosity and consistency, significantly and on the other hand, it caused to decrease in moisture, syneresis and mold and yeast colony count in tomato sauce samples (p≥0.05). Also, the colorimetric indexes such as, L*, a* and TCS decreased while b* increased due to present of carrot pomace. It is noticeable that because of low amounts of stevia used in the formulations, instead of lowering manner in calorie, its variation wasn’t significant (p>0.05) and adding stevia hadn’t any side effects on qualitative parameters of tomato sauce samples.Also, the colorimetric indexes such as, L*, a* and TCS decreased while b* increased due to present of carrot pomace. It is noticeable that because of low amounts of stevia used in the formulations, instead of lowering manner in calorie, its variation wasn’t significant (p>0.05) and adding stevia hadn’t any side effects on qualitative parameters of tomato sauce samples. Conclusion: According to studied parameters and their variations during one month, and specially the results of sensory evaluation, it can be concluded that using of carrot pomace at less than 10% along with stevia, is recommended for the formulation of tomato sauce.