آسيب‌شناسي مدارس در تجربه زيسته دانش‌آموزي از ديدگاه دانشجويان

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسي آسيب‌شناسي مدارس در تجربه زيسته دانش‌آموزي از ديدگاه دانشجويان بود.  روش شناسي: روش پژوهش كيفي و از نوع پديدارشناسي بود. جامعه آماري پژوهش حاضر كليه دانشجويان كارشناسي دانشگاه شهيد باهنر كرمان با تعداد 10440 نفر در سال 400-1399 بود كه از ميان آنها 18 نفر طبق اصل اشباع نظري با روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع آوري داده ها مصاحبه نيمه ساختاريافته بود. روايي مصاحبه از طريق دقت در مطرح كردن سؤالات، بكار نگرفتن نظرات شخصي محقق در مصاحبه و تأييد مشاركت كنندگان از فهم صحيح محقق از تجارب آنها حاصل گرديد. روايي سؤالات مصاحبه توسط اساتيد صاحب نظر در حوزه تعليم و تربيت تأييد گرديد. به منظور تأييد پايايي نيز ميزان توافق از طريق ضريب همبستگي پيرسون 96%  محاسبه شد. براي تجزيه و تحليل داده ها از روش تحليل مضمون استفاده شد.يافته ها: مطابق با يافته هاي پژوهش آسيب هاي ناشي از مدارس در چهار مضمون اصلي آموزشي، تربيتي، تعاملي و محيطيفيزيكي، 12 مضمون فرعي و ۲۷۴ كد اوليه جاي گرفتند. مضمون اصلي آموزشي، شامل چهار مضمون فرعي ضعف در روش هاي تدريس، ضعف در محتوا، ضعف در نظام ارزشيابي و ضعف در صلاحيت هاي حرفه‌اي عوامل انساني مدرسه؛ مضمون اصلي تربيتي، شامل دو مضمون فرعي ضعف در روش هاي تربيتي و ضعف در تربيت ديني به طور خاص؛ مضمون اصلي تعاملي، شامل مضامين فرعي مرتبط با تعامل عوامل انساني مدرسه با دانش آموز و مضمون اصلي محيطيفيزيكي، شامل دو مضمون فرعي فضاي حاكم بر مدرسه و ارائه امكانات و تجهيزات مي شدند. علت هاي بروز آسيب ها شامل ضعف در سيستم گزينش معلمان و مديران، نبود برنامه ريزي دقيق و جامع و موارد ديگر بودند. پيامدهاي ناشي از آسيب ها نيز شامل مدرسه گريزي، احساس اضطراب نسبت به مدرسه، كاهش انگيزه پيشرفت و موارد ديگر بودند.بحث و نتيجه گيري: بر اساس نتايج پژوهش حاضر آسيب هاي چهارگانه آموزشي، تربيتي، تعاملي و محيطيفيزيكي باعث ناكارآمدي و ضعف هاي اساسي در نظام تعليم و تربيت شدند كه نياز به اقدام جدي جهت رفع آنها و بهبود وضعيت نظام آموزشي است. نتايج پژوهش حاضر مي تواند زمينه بازنگري و ايجاد تغييرات اساسي در نظام تعليم و تربيت را فراهم آورد.