تدوين سياست‌هاي مؤثر بر ايجاد شبكه فضاهاي سبز شهري با تأكيد بر عدالت فضايي (مطالعه موردي: نواحي دوازده‌گانه ‌شهر همدان)

Formulation of effective policies on creating a network of urban green spaces with an emphasis on spatial justice (Case study: Twelve districts of Hamadan city)

دسترسي عادلانه به كاربري‌هاي شهري و استفاده بهينه از آن‌ها به‌خصوص فضاي سبز شهري يكي از مؤلفه‌هاي اساسي در توسعه پايدار و عدالت اجتماعي است. عمدتاً شهرها به‌ويژه شهرهاي بزرگ با كمبود فضاي سبز و عدم تعادل در توزيع اين نوع از كاربري مواجه هستند. هدف اين پژوهش بررسي وضعيت توزيع فضاي سبز با تأكيد بر عدالت فضايي در نواحي 12گانه شهر همدان مي‌باشد. اين پژوهش، كاربردي و مبتني بر روش توصيفي- تحليلي مي‌باشد و به‌منظور جمع‌آوري اطلاعات از روش‌هاي مختلف كتابخانه‌اي و ميداني، بررسي و گردآوري آمار و اطلاعات از طرح تفصيلي شهر همدان اخذ گرديده است. نتايج حاصل از مدل تحليل شبكه نشان داده كه با توجه به توزيع و شعاع عملكردي پارك‌ها در نواحي شهر، مراكز جمعيتي دسترسي عادلانه‌اي به خدمات اين پارك‌ها ندارند. با توجه به جمعيت 525791 نفري شهر، براي پارك‌ منطقه‌اي 58 درصد، پارك ناحيه‌اي 44 درصد و پارك محله‌اي 85 درصد و پارك همسايگي 6 درصد از مساحت شهر در شعاع دسترسي به خدمات‌رساني اين پارك‌ها مي‌باشند. با توجه به نتايج به‌دست‌آمده از اين پژوهش پيشنهاد مي‌شود با توجه به بالا بودن سهم تملك و هزينه آن در احداث پارك‌هاي شهري، اراضي دولتي واقع در سطح شهر در اولويت واگذاري براي فضاهاي سبز و پارك‌ها قرار گيرد تا مشكلات مربوط به تملك اراضي يا مالكيت خصوصي و هزينه‌هاي آن كاهش يابد. همچنين در احداث پارك‌هاي جديد شهري، پهنه‌هاي شهري نابرخوردار از فضاي سبز مورد توجه قرار گيرد.

Fair access to urban uses and their optimal use, especially urban green space, is crucial in sustainable development and social justice. Most cities, huge cities, face a shortage of green space and imbalance in this type of use distribution. The spatial distribution of these land uses is considered as one of the important criteria in achieving spatial justice and it seems necessary to study in this field. This study investigates the issuance of green space, emphasizing spatial justice in the 12 districts of Hamadan. This research is applied and based on the descriptive-analytical method. To collect information from different library and field methods, review and compile statistics and information from the detailed plan of Hamadan has been obtained. The results of the network analysis model show that due to the distribution and functional radius of parks in urban areas, population centers do not have fair access to the services of these parks. Considering the population of 525,791 people in the city, for regional parks 58%, district parks 44%, neighborhood parks 85%, and neighborhood parks 6% of the city area are within reach of these parks. According to the results obtained from this study, it is suggested that due to the high share of acquisition and its cost in the construction of urban parks, public lands located in the city should be given priority for green spaces and parks to solve problems related to land acquisition or private ownership. Also, in constructing new urban parks, urban areas that do not have green space should be considered.