ارائه مدل محاسبه شاخص جامع اجتناب مالياتي شركت.

Providing a Comprehensive Model of Corporate Tax Avoidance Index Calculation

ازجمله موضوعات بسيار مهم كه در حال حاضر در اكثر پژوهش‌ها موردتوجه است، بحث اجتناب و عوامل مؤثر بر آن و نتايجي است كه از آن حاصل مي‌شود. از ديدگاه نظري، منظور از اجتناب مالياتي، تلاش در جهت كاهش ماليات‌هاي پرداختي است؛ بنابراين به نظر مي‌رسد بسياري از شركت‌ها درگير اجتناب مالياتي باشند و به همين دليل تعيين عوامل تأثيرگذار بر سطح اجتناب مالياتي در شركت‌ها داراي اهميت زيادي است كه تاكنون شاخص جامعي براي آن ارائه نشده است. لذا در اين پژوهش با مدنظر قرار دادن شاخصهاي متفاوت، با استفاده از روش رياضي، شاخصي جامع براي سنجش اجتناب مالياتي ارائه‌شده است. همچنين براي تست و سنجش كارايي مدل طراحي‌شده از داده‌هاي مربوط به 152 شركت طي سال‌هاي 1390 الي 1397 به روش آميخته استفاده‌شده است. بدين منظور پرسشنامه‌اي براي نظرخواهي از خبرگان درباره وزن و اهميت معيارهاي در نظر گرفته‌شده براي سنجش اجتناب مالياتي شركت، تهيه و بين آن‌ها توزيع شد و با استفاده از يكي از روش‌هاي مدل تصميم‌گيري چند معياره (آنتروپي شانون) وزن و اهميت معيارها تعيين گرديد. همچنين به‌منظور سنجش روابط متغير پنهان كه در اين پژوهش اجتناب مالياتي مي‌باشد از تحليل عاملي تائيدي استفاده شد؛ نتايج به‌دست‌آمده نشان ميدهد كه مدل پيشنهادي شاخص مناسبي براي اجتناب مالياتي است.

One of the most important issues that is currently considered in most researches is the discussion of avoidance and its influencing factors and the results. Theoretically, tax avoidance is an attempt to reduce tax payments, so many companies appear to be involved in tax avoidance, so determining the factors that influence the level of tax avoidance in companies is important so far as a comprehensive indicator for it is not provided. Therefore, this study presents a comprehensive index for assessing tax avoidance by considering different indices using mathematical method. Also for testing and evaluation of the designed model, data from 152 companies during 2012-2019 were used in mixed method. For this purpose, a questionnaire was prepared and distributed among the experts about the weight and importance of the criteria considered for measuring corporate tax avoidance and the weight and importance of criteria were determined using one of the methods of multi-criteria decision making model (Shannon entropy). Confirmatory factor analysis was also used to measure the hidden variable relationships in this tax avoidance study; the results show that the proposed model is a good indicator for tax avoidance.