كليدواژه :
تخمك ريزي , جسم زرد , فوليكول , گوسفند , مطالعۀ كشتارگاهي
چكيده فارسي :
هدف از انجام اين آزمايش شناسايي چرخۀ سالانۀ فعاليت‌هاي تخمداني و تعيين ارتباط بين اندازۀ تخمدان و ميزان فعاليت تخمداني درگوسفند بود. به اين منظور در طول يك‌سال مطالعه هر هفته حداقل پنج جفت تخمدان ميش‌هاي سنجابي در كشتارگاه جمع‌آوري وپس از توزين هر تخمدان، تعداد و قطر فوليكول‌هاي قابل مشاهده در سطح تخمدان، وزن و حجم اجسام‌زرد و نيز فراواني تعداد تخمدان‌هاي حاوي جسم‌زرد محاسبه و ثبت شدند. مشاهدات به كمك آزمون مدل خطي عمومي تجزيه و تحليل گرديد. نتايج نشان داد بين تخمدان‌هاي راست و چپ از نظر ميانگين وزن (به ترتيب 51/0±93/0 و 55/0±96/0 گرم)، فراواني نسبي تعداد فوليكول‌هاي با ابعاد بزرگ (05/1±83/0 و 11/1±0/99)، متوسط (75/1±70/1 و 74/1±85/1) و كوچك (42/4±73/6 و 56/4±43/6) و فراواني نسبي تعداد تخمدان‌هاي حاوي جسم‌زرد (0/45±0/20 و 46/0±24/0)، تفاوت معني‌داري وجود ندارد. همبستگي مثبت معني‌داري بين وزن تخمدان ميش با فعاليت‌هاي تخمداني آن ميش وجود داشت. بيش‌ترين فراواني نسبي تعداد تخمك‌ريزي‌ها در تخمدان‌هاي راست در ماه آذر (0/48±0/33، 05/0p <) و در تخمدان‌هاي چپ در ماه‌هاي خرداد و آذر (به ترتيب، 50/0±41/0و 51/0±43/0، 05/0p <) مشاهده شد. كم‌ترين فراواني نسبي تعداد تخمك‌ريزي‌ها در تخمدان‌هاي راست در ماه‌هاي فروردين، خرداد، مرداد و اسفند (به ترتيب، 27/0±07/0، 27/0±07/0، 27/0±03/0، 26/0±07/0، 05/0p <) و درتخمدان‌هاي چپ در ماه‌هاي فروردين، شهريور و اسفند (به ترتيب، 0/2727/0±07/0، 0/27±07/0 و 26/0±07/0، 05/0p <) مشاهده شد. بر اساس نتايج، ميش‌هاي سنجابي منطقۀ كرمانشاه در فصل بهار هم تا حدودي فعاليت توليدمثلي دارندكه بيان‌گر بازگشت يك فعاليت موقت تخمداني در اين فصل است و مي‌تواند منجر به آبستني‌هاي خارج از فصل شود.
چكيده لاتين :
This experiment was conducted to identify the annual cycle of ovarian activities and to determine
the relationship between ovary size and ovarian activity in sheep. For this purpose, at least five pairs
of Sanjabi ewes ovaries were collected each week during the one year of study and after weighing of
each ovary, the number and diameter of visible follicles at the ovary surface, the weight and volume
of the corpus luteum and the number of ovaries containing corpus luteum were recorded. Data were
analyzed using general linear model test. The results showed that there was no significant difference
between right and left ovaries of ewes in terms of mean weight (0.93±0.53 and 0.96±0.55 g,
respectively), relative frequency of large (0.83±1.05 and 0.99±1.11), medium (1.70±1.75 and
1.85±1.74) and small (6.73±4.42 and 6.43±4.56) size follicles and the relative frequency of the
number of ovaries containing the corpus luteum (0.20±0.45 and 0.24±0.46). There was a significant
positive correlation between ovary weight of ewes and their ovarian activities. The highest relative
frequency of ovulation in right ovaries were observed in December (0.33±0.48, P<0.05) and in left
ovaries were observed in June and December (0.41±0.50 and 0.43±0.51, respectively, P<0.05). The
lowest relative frequency of ovulation in the right ovarieswere observed in April, June, August and
March (0.07±0.27, 0.07±0.27, 0.03±0.27 and 0.07±0.26, respectively, P<0.05) and in the left ovaries
were observed in April, September and March (0.07±0.27, 0.07±0.27 and 0.07±0.26, respectively,
P<0.05). Based on the results, the Sanjabi ewes in Kermanshah region have some reproductive
activity in spring which indicates the return of a temporary ovarian activity in this season and it can
lead to out-of-season pregnancies.
