سفيد و سبز، رنگهاي نمادين در فرهنگ و هنر بانوان زرتشتي يزد

پايه‌هاي زيستي زرتشتيان يزد از گذشته بر كشاورزي استوار بوده و اين سبك زندگي بر اعتقادات، فرهنگ و سنن ايشان چنان تأثيرات عميقي نهاد كه منجر به برتري رنگ سفيد و سبز در ميان بانوان زرتشتي گرديد. هدف اين پژوهش، پيگيري اين دو رنگ در رويدادهاي فرهنگيِ نمادين با عامليت زنان زرتشتي يزد است. براي برآوردن اين مهم، تقويم زرتشتيان و مناسبت‌هاي آييني آن در صدر قرار دارد؛ سپس اساطير (پيوند امشاسپندان شهريورِ مذكر و سپندامذِ مؤنث) در ادبيات ديني زرتشتيان (ايزدبانوي ناهيد و ايزد مهر) مورد واكاواي قرار خواهند گرفت. اعتقادات، به دو بخش «پير سبز» و «چمرو» تقسيم مي‌شود. سفره‌ها كه پديده‌هاي فرهنگيند، مشتمل بر خوان نوروز و گواه‌گيران بوده و سوزن و نخ سفيد و سبز عنصر جدايي‌ناپذير آنند. «سفره سبزي» هم در آيين شفاخواهي كاربرد دارد. گستردن اين سفره‌ها براي درويشان و ثروتمندان بسته به توانايي و تمكن ايشان امكان‌پذير بود. به‌علاوه، سفيد و سبز، نمادي از چشم‌روشني و شيرين‌كاميند كه با اهداء قند سفيدِ سبزپوش براي نوزادان هويدا مي‌شوند. ريسندگي كه به عنوان وظيفه‌ي اسطوره‌اي بانوان در نظر گرفته مي‌شود، چون امر زادن و فرزندپروري براي بانوان اهميت داشته. پوشيدن مَكناي سبز توسط بانوان زرتشتيِ زيارتگاه «پير سبز»، نشانه‌ايست از احترام به دو شاه‌دخت ساساني. رنگ سبز در لباس سنتي عروس كه وارد دوران مادرانگي مي‌شود، نشاني از تغيير رنگ سفيد دوشيزگي به باروريست. سرانجام استعمال واژه‌ي سبز به عنوان حسن ختام در ضرب‌المثل‌هاي دَرَي بِهديني با مفاهيمي چون شادي و خوشبختي قابل رديابيست. اين پژوهش بر پايه تحقيق توصيفيست و روش گردآوري اطلاعات به صورت ميداني و كتابخانه‌اي مي‌باشد. ضرب‌المثل‌ها با مصاحبه از بانوان زرتشتي جمع‌آوري شده است.