طراحي الگوي هشداردهي در حسابرسي بر اساس تحليل داده بنياد

The Design of Audit Whistleblowing model based on Grounded Theory Approach

چكيده: با توجه به نقش و اهميت هشداردهي حسابرسي در كاهش رسوايي‌هاي مالي، هدف اين پژوهش تدوين مدل هشداردهي حسابرسي با در نظر گرفتن ويژگي‌هاي محيطي و شرايط حاكم بر حرفه حسابرسي كشور است. روش تحقيق از لحاظ هدف جزء تحقيقات توسعه‌اي، از جنبه جمع آوري داده‌ها جزء تحقيقات اكتشافي و از حيث روش شناسي اجراي كار كيفي است. بر اساس روش شناسي كيفي و رويكرد مبتني بر نظريه داده بنياد، از طريق مصاحبه با 23 نقر از اعضاي سازمان حسابرسي تا مرحله اشباع نظري (19 مصاحبه)، در سال 1399 كه به روش نمونه‌گيري گلوله برفي انتخاب شده بودند ادامه يافت كه نهايتا مدل كيفي هشداردهي حسابرسي ارائه شد كه دربردارنده شرايط علّي، عوامل مداخله‌گر و بستر و همچنين راهبردهاي مربـوط بـه هشداردهي حسابرسي و پيامدهاي هر يك است. براي به دست آوردن اعتبار و روايي داده‌ها از دو روش اعتبارسنجي و زاويه بندي در پژوهش استفاده شد. نتايج در قالب مدل مفهومي كه شامل، 7 مقوله براي شرايط علّـي، 5 مقولـه در زمينـه بسـتر، 8 مقوله براي شرايط مداخله‌گر، 3 مقوله براي راهبرد و 6 مقوله در زمينه پيامد مرتبط با پديده هشداردهي حسابرسي شناسايي و ارائه شد. نتايج پژوهش حاكي از وجود نگرشي منفي نسبت به هشداردهي است. اعضاي حرفه علاوه بر تاكيد بر حمايت قانوني و توجه به ساختار اقتصادي و سازماني، اعتقاد دارند كه فرهنگ سازي و تشويق هشداردهندگان مي‌تواند ترويج هشداردهي، شفاف‌سازي در محيط تجاري و افزايش اعتبار حرفه را در پي داشته باشد.

Considering the role and importance of audit Whistleblowing in reducing financial scandals, the purpose of this study is to develop an audit Whistleblowing model by considering the environmental characteristics and conditions governing the audit profession in the country. In terms of purpose, research method is part of development research, in terms of data collection is part of exploratory research and in terms of methodology is quality work. Based on the qualitative methodology and the approach based on the data theory of the foundation, through interviews with 23 members of the audit organization up to the theoretical saturation stage (19 interviews), in 2020, which were selected by snowball sampling method, which finally A qualitative model of audit Whistleblowing was presented that includes causal conditions, intervening factors and context as well as strategies related to audit Whistleblowing and the consequences of each. To obtain data validity and validity, two methods of validation and angulation were used in the research. The results were identified and presented in the form of a conceptual model that includes 7 categories for causal conditions, 5 categories for intervention, 8 categories for intervening conditions, 3 categories for strategy and 6 categories for outcome related to the audit Whistleblowing phenomenon. Discussion and Conclusion: The results of the study indicated that there is a negative view of Whistleblowing, at the same time, in addition to emphasizing legal support and paying attention to the economic and organizational structure, members of the profession believed that by creating a culture and encouraging warnings,