چكيده فارسي :
تاريخ كاشت و ژنوتيپ از عوامل موثر بر رشد و عملكرد دانه سويا ميباشند. به منظور بررسي اثر تاريخ كاشت و ژنوتيپ بر عملكرد ژنوتيپهاي سويا، آزمايشي به‌صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي صفي آباد دزفول به مدت دو سال زراعي (1396-1394) اجرا شد. در اين آزمايش چهار تاريخ كاشت (7 بهمن، 21 بهمن، 5 اسفند و 19 اسفند) در كرتهاي اصلي و 12 ژنوتيپ سويا (2001، 2002، 504، صبا، كتول، سامان، ساري، SK93، SG2، SG5، ويليامز و سالند از گروههاي رشدي 3 تا 6) در كرتهاي فرعي قرار داده شدند. نتايج نشان داد كه با تأخير در تاريخ كاشت، طول دوره گلدهي و رشد گياه در كليه ژنوتيپهاي سويا كاهش يافت. تعداد غلاف در بوته در تاريخ كاشت 19 اسفند در مقايسه با 7 بهمن 42 درصد كاهش يافت. بيشترين ميانگين تعداد غلاف در بوته (36 غلاف) و كمترين (16 غلاف) به ترتيب به ژنوتيپهاي SK93 و ويليامز تعلق داشت. حداكثر (872 كيلوگرم در هكتار) و حداقل (482 كيلوگرم در هكتار) عملكرد دانه نيز به‌ترتيب متعلق به تاريخ كاشت 7 بهمن و 19 اسفند بود. ژنوتيپ SK93 از بيشترين عملكرد دانه (1281 كيلوگرم در هكتار) برخوردار بود. با توجه به نتايج آزمايش و پايين بودن حداكثر عملكرد دانه (872 كيلوگرم در هكتار) بدست آمده در تاريخ كاشت اول (7 بهمن)، كشت زمستانه سويا اقتصادي به نظر نمي‌رسد، اما با توجه به عملكرد دانه ژنوتيپ SK93، به نظر ميرسد كه بررسي‌هاي بيشتر براي شناسايي ژنوتيپهاي سازگار به كشت زمستانه ضروري است.
چكيده لاتين :
Sowing date and genotype are factors affect different growth stages and yield of soybean. To evaluate the effect of sowing date and genotype on seed yield of soybean a field experiment was carried out as split plot arrangement in randomized complete block design with three replications at Safiabad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Iran, in 2016 and 2018. The main plots consisted of four sowing dates (21st Januray, 9th February, 23rd February and 9th March) and twelve soybean genotypes (2001, 2002, 504, Saba, Katoul, Saman, Sari, SK93, SG2, SG5, Williams and Salend) were randomized in sub-plots. Results showed that delaying in sowing date led to reduction of flowering and growth duration of all soybean genotypes. Number of pod per plant reduced by 42% in 9th March sowung date compared to 21st Januray. The highest (36 pods) and the lowest (16 pods) number of pods per plant belonged to SK93 and Williams, respectively. The highest (872 kg.ha-1) and the lowest (782 kg.ha-1) seed yield obtained from 21st January and 9th March sowing date, respectively. SK93 genotype had the highest (1291 kg.ha-1) seed yield. Results of this experiment showed that lower seed yield (872 kg.ha-1) for the first sowing date of winter-sown soybean was not economically viable. Considering seed yield of SK93, further experimets are required to identify soybean genotypes adapted to winter planting.
