مدلي براي ارزيابي عملكرد كميته حسابرسي در بازار سرمايه ايران

A MODEL OF AUDIT COMMITTEE PERFORMANCE EVALUATION IN IRAN CAPITAL MARKET

كميته حسابرسي در سالهاي اخير در استقرار و نظارت بر سياستهاي راهبري شركتي شركتهاي سهامي عام نقشي اساسي ايفا مي كند. ارزيابي عملكرد كميته حسابرسي، فرآيندي مؤثر براي توسعه و ارتقاي اثربخشي كميته است. كميته بايد اثربخشي عملكرد خود و نقش نظارتي خود را ارزيابي كند. اين كار فرصتي را براي شناسايي راههاي توسعه و بهبود اثربخشي كميته فراهم مي كند. در اين پژوهش به ﻣﻨﻈﻮر بهره گيري از شاخص ها و چك ليستهاي مورد استفاده در ارزيابي عملكرد كميته هاي حسابرسي در ساير كشورها و همچنين با توجه به مستندات و شرايط كشور ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اي اﻗﺪام ﮔﺮدﯾﺪ و سپس در گام اول ﺑﺎ استفاده از نظر ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺣﺮﻓﻪ اي و داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و در مرحله بعد با استفاده از نظر اعضاي كميته هاي حسابرسي شركتهاي پذيرفته شده در بورس تهران و فرابورس ايران، نسبت به آزمون متغيرها اقدام گرديد. نتايج پژوهش نشان داد به منظور ارزيابي عملكرد كميته حسابرسي در بازار سرمايه ايران، مي توان عملكرد كميته را از 8 بعد اصلي شامل تركيب اعضاي كميته، اختيارات كميته، منشور كميته، جلسات كميته، شناخت كسب و كار، نظارت، رعايت اصول اخلاقي و مقرراتي و گزارشگري كميته و 63 شاخص زيرمجموعه آنها، مورد ارزيابي قرار داد. بدين ترتيب از ميان مدل هاي متفاوت ارزيابي عملكرد، براي ارزيابي عملكرد كميته حسابرسي در بازار سرمايه ايران، مدل خود ارزيابي انتخاب شد كه تهيه پرسشنامه خودارزيابي با ابعاد و شاخصهاي منتج از اين پژوهش، بعنوان مدل پيشنهادي ارائه گرديد.

In recent years, the audit committee has played a key role in establishing and monitoring the corporate governance policies of publicly held corporation. Performance evaluating of the audit committee is an effective process for developing and improving the effectiveness of that committee. The committee should evaluate the effectiveness of itself performance and itself monitoring role. In this research, using the indicators and checklists used in evaluating the performance of audit committees in other countries and also according to the documents and conditions of the country, preparing and compiling indicators in the form of a questionnaire has been done and then in the first step, variables has been tested with using the viewpoints of professional and academic journalists, and in the next step, with using the viewpoints of the members of the audit committees of the companies accepted on the Tehran Stock Exchange and OTC, variables examination has been done. The results showed that in order to evaluate the performance of the audit committee in the Iranian capital market, the performance of the committee can be from eight main aspect including composition of committee members, committee powers, committee charter, committee meetings, business knowledge, monitoring, ethical principles and regulations and committee reporting, as well as their sixty-three sub-indicators, evaluated. Therefore, the self-assessment model was selected to evaluate the performance of the audit committee in the Iranian capital market, the preparation of a self-assessment questionnaire with the aspects and indicators resulting from this research as a proposed model was presented.