عوامل مؤثر بر تاب‌آوري جامعه گردشگري روستايي در راستاي توسعه‌پايدار (موردمطالعه: روستاهاي هدف گردشگري شهرستان همدان)

Factors Affecting the Resilience of Rural Tourism Community in Terms of Sustainable Development (Case Study: Tourism Target Villages of Hamadan County)

رفاه جامعه گردشگري روستايي با ميزان تاب‌آوري آن‌ها در ارتباط است. با وجود اهميت تاب‌آوري جامعه و پتانسيل آن براي تحقق توسعه اقتصادي دراز مدت، عوامل مؤثر بر تاب‌آوري جامعه گردشگري براي توسعه‌پايدار، غالباً در مراحل برنامه‌ريزي پروژه‌‌هاي توسعه گردشگري ناديده گرفته شده است. اين پژوهش با هدف ارائه مدلي براي تاب‌آوري جامعه گردشگري روستايي در راستاي توسعه‌پايدار گردشگري در ارتباط با سه مؤلفه آن يعني تاب‌آوري اجتماعي، زيست محيطي و اقتصادي است. براي اين منظور، مطالعه عميق ادبيات موضوع و مصاحبه با خبرگان و كارشناسان حوزه توسعه گردشگري روستايي و آشنا با توسعه‌ پايدار صنعت گردشگري با رويكرد اكتشافي تحليل تم صورت گرفت كه به پديدار شدن 3 بعد، 9 مولفه و 45 شاخص منجر شد. سپس با استفاده از پرسشنامه و روش مدل‌سازي ساختاري - تفسيري (ISM) و همچنين به كارگيري نرم‌افزار MATLAB، موقعيت، ميزان اهميت، اثرگذاري و اثر پذيري اين عوامل در پنج سطح ارائه شد. يافته‌ها نشان دادند، مؤلفه حمايت مالي داراي بيشترين اثرگذاري و سنگ زيربناي تاب‌آوري جامعه گردشگري روستايي در راستاي توسعه‌پايدار گردشگري است و مؤلفه بهداشت و ايمني نيز داراي بيشترين اثرپذيري است.

It is generally assumed that the well-being of rural tourism communities is related to their degree of resilience. However, despite the importance of community resilience and its potential for long-term economic development, the factors affecting the resilience of the tourism community for sustainable development are often overlooked in the planning stages of tourism development projects in many parts of the world. The purpose of this study is to present a model for the resilience of the rural tourism community to the three components of community resilience, including environmental, social, and economic resilience for sustainable tourism development. In this study, through an in-depth study of the literature and open interviews with 15 experts in the field of rural development and tourism familiar with the sustainable development of the tourism industry in Hamadan, information was collected and using a heuristic approach of theme analysis and coding, finally 45 variables, 9 components, and 3 dimensions were extracted. Then in the next stage, the research components were implemented by 15 research experts using a questionnaire and interpretive-structural modeling (ISM) method and using MATLAB software, position, importance, and the effectiveness of the extracted research components were presented at five levels. The results of this study indicate that the component of financial support for sustainable development of tourism has the greatest effect and is the cornerstone of the resilience of the rural tourism community, and the component of health and safety of the tourism community has the most dependence.