واكاوي موانع گسترش كشت هيدروپونيك در توسعه اقتصادي روستايي (موردمطالعه: بخش مركزي شهرستان گرگان)

Investigating the Barriers to the Development of Hydroponic Farming in the Development of the Rural Economy (Case Study: Central District of Gorgan County)

امروزه يكي از راه‌هاي مناسب براي خودكفايي و امنيت غذايي هر كشوري، گسترش و بهره‌برداري از گلخانه‌هاي هيدروپونيك است. تحقيق حاضر به صورت كاربردي بوده و روش آن به صورت توصيفي - تحليلي و ميداني است. با استفاده از فرمول كوكران،260 نفر از كارفرمايان و كارگران مزرعه هيدروپونيك و همچنين روستائيان به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. سپس با استفاده از آماره‌هاي توصيفي و آزمون فريدمن، تحليل همبستگي گاما و تكنيك تحليل‌عاملي در محيط نرم‌افزاري SPSS، داده‌ها مورد سنجش و تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج مقايسه ميانگين فريدمن نشان داد كه بالا بودن هزينه اوليه كشت هيدروپونيك و فقدان مهارت كشاورزان بالاترين مقادير را به خود اختصاص دادند و به عنوان جدي‌ترين موانع محسوب مي‌گردند. همچنين نتايج ماتريس تحليل همبستگي گاما نشان داد بالا بودن هزينه كشت هيدروپونيك با فقدان مهارت كشاورزان تا سطح اطمينان 95 درصد رابطه معناداري با يكديگر دارند. نتايج تحليل عاملي نيز موانع كشت هيدروپونيك در روستاها را به چهار عامل اصلي دسته‌بندي كرد. در اين بين موانع نهادي/ اداري با 28/16 درصد واريانس مقدار ويژه به عنوان مهم‌ترين موانع شناسايي شدند و بعد از آن به ترتيب موانع اقتصادي و اجتماعي، موانع زيرساختي و موانع محيطي در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. در ضمن مؤلفه‌هاي بررسي شده در مجموع 75/91 درصد از موانع كشت هيدروپونيك در روستاها محسوب شده و حدود 24/09 درصد باقي‌مانده مربوط به عواملي هستند كه در اين پژوهش شناسايي نشدند.

Nowadays, one of the appropriate ways for self-sufficiency and food security of our country is the development and deployment of hydroponic greenhouses. This study is in applied form and in terms of method, it is descriptive-analytical. Also using Cochran's formula, 260 employers and hydroponic farm workers as well as villagers were selected as a sample population and questioned and finally analyzed by using descriptive statistics and Friedman test, gamma correlation analysis matrix and factor analysis model in SPSS software environment. The results of the Friedman Test show that the high initial cost of hydroponics and lack of skills of farmers are considered the most serious obstacles. Also, the results of gamma correlation coefficient matrix analysis indicate that costly hydroponics with the inability of cultivation for many crops, lack of skills of farmers’ significant relationship up to 95% confidence level. The results of factor analysis also classified the obstacles to hydroponics in rural areas into four main reasons. Among these, institutional/administrative obstacles with 28.16% of eigenvalue variance are considered as the most important reason and economic and social obstacles, infrastructural barriers, and environmental barriers are in the next positions, respectively. In addition, the studied components are a total of 75.91% of obstacles to hydroponics in rural areas and about 24.9% of the remaining are about factors that were not investigated in this study.