اژدها اوژني زال

Dragon killing Zāl

در ميان يلان سيستان، زال برخلاف سام و رستم، يكسره از كردارهاي رزمي در نبردگاه به دور است. او در ميانه آن دو جهان پهلوان، نه در نبردگاه كه در پيكره داستاني نو و ديگرسان، اژدهايي را مي اوژند و فراواني را به ايران شهر ارزاني مي-دارد. در اين جستار با خوانشي تازه از داستان زال در چهارچوب نقد اسطوره اي و به شيوه توصيف و بازكاوي و با هدف فراديد نهادن انگاره اي ديگر درباره بن مايه اسطوره اي پيوند زال با رودابه، تنك مايگي دستان در رزم و جهان پهلواني بررسي شده است. آنچه از اين بررسي چونان انگاره اي به دست آمده اين است كه زال در روند دگرگوني اسطوره به حماسه، كردار اژدهااوژني ژرف ساخت يا كهن الگوي نخستينه خود را در ستيز با اژدهاي مادينه اوبار، به گونه پيوند با رودابه، دختر مهراب اژدهانژاد، به ارث برده است. پهلوان با شكست مهراب اژدهانژاد كه نمادينه اي از باروري را در چنبره فرمان خود دارد، مايه رهايي رودابه و پديدآمدن نيرويي فراواني بخش همچون رستم مي شود تا با واگذارشدن جهان-پهلواني به تهمتن، يكسره پاسدار ايران شهر در برابر تازش هاي افراسياب اژدهانژاد شود. بر بنياد انگاره‌اي، چنين مي نمايد كه نشانه هايي از اسطوره ايزد مهر در شخصيت مهراب بازتافته است.

Zāl is always distinct from Sām and Rostam regarding his special heroic actions. He killing dragons and brings wealth to Irānshahr from a different and new narrative point of storytelling. The degradation of Zāl in the world champion’s battle had been discussed and is pointed out that Zāl in the process of turning myth to epics, the underlying structure related to the act of dragon slaying, or his primary archetype in battles with femiciding dragons, about the alliance with Rōdābeh, daughter of Mehrāb a descendant of dragons, who has a symbol of fertility in his domain, becomes the reason for redemption of Rōdābeh and also the birth of a power like Rostam, so that with the world championship being transferred to Rostam, he becomes the guardian of Iranshahr against the attacks of Afrāsiāb, who is descent of dragons. Purism demonstrates that, there are signs of, Mehr-Izad myth in Mehrab’s character.