بررسي مردم شناختي دندانپزشكي سنتي در قوم سنگسر در مقايسه با دندانپزشكي جديد

Anthropological Evaluation of Traditional Dentistry in The Ethnic “Sangesar” in Comparison with Modern Dentistry

خودكفايي، سازگاري با محيط زيست و استفاده عقلاني از عناصر سازنده زيست بوم از مهمترين ويژگي هاي تاريخي در اشكال سنتي زندگي محسوب مي شوند. گياهان وحشي يكي از اين عناصراند كه در پزشكي هاي سنتي نيز كاربرد دارند. مطالعه حاضر در حوزه مردم شناسي پزشكي و از نوع ميداني و مردمنگارانه با محوريت مصاحبه بعنوان تكنيك گرداوري داده ها مي باشد كه بكمك مصاحبه هاي انفرادي حضوري و غيرحضوري و اسناد گردآوري شده اند. هدف، توصيف و تحليل دندانپزشكي سنتي در قوم سنگسر بر اساس روايتهاي اطلاع رسان هاي موثق و مقايسه آن با دندانپزشكي مدرن است. يافته ها نشان دادند كه عقلانيت قومي در دندانپزشكي سنگسري و توجه به جنبه هاي سوبژكتيو در مواجهه با ناخوشي هاي مرتبط با دهان و دندان بطور عمده مبتني بر مقاومت طبيعي بدن، حداكثر انطباق با محيط طبيعي، بهره مندي از عناصر گياهي زيست بوم، كمترين دستكاري در بدن و به كليت رساندن فرد ناخوش با محيط فرهنگي و طبيعي پيرامونش شكل گرفته است. با توجه به گسترش عوارض ناشي از مداخلات درماني در جوامع امروزي، شايد در دانشهاي بومي درس هاي آموزنده اي در راستاي كاهش آسيب هاي ناشي از پزشكي شدن اين جوامع وجود داشته باشد.

Independency, adaptation to ecological environment and rational use of its elements are the most important historical characteristics of traditional forms of life. Savage plants are of these elements that have always had a lot useful functions in local traditional medicines. This ethnographical field work has been done in the field of medical anthropology and have focused on face to face and non face to face individual interview as well as documents for data gathering. The goal is to Describe and analyse the sangesari traditional dentistry on the basis of authentic participants narratives and then comparing them to objective aspects of modern dentistry. Findings showed that, traditional rationality of sangesari dentistry while facing to oral and dental illnesses and its consideration to the subjective aspects rely mostly upon body natural forbearance, maximom adaptation to natural environment, use of botanical elements of natural environment, least body manipulation and taking the ill person to a wholistic integration with his surrounding cultural and natural environments. Regarding to increasing process of medicalization in modern societies, attention to endogenous knowledges, techniques and approaches may be instructive in decreasing the side effects of modern societies medicalization.