هنر نساجي سنتي «كار و چاله» و روايتگري داستانهاي «سلطانِ مار» توسط بانوان زرتشتي ايران

The traditional textile art "Kar O Čāle" and the narration of the "Serpent King" stories by Zoroastrian women of Iran

در گذشته، شغل مردان زرتشتي كشاورزي و دامپروري بود و بانوان زرتشتي رهروان قابلِ نسل‌هاي پيشين و بخصوص دورۀ ساساني در هنر- صنعت ريسندگي و به تبع آن نساجي بودند تا به عنوان مكمل مشاغل مردانه به فرآوري محصولات غيرخوراكي (پشم، مو و كرك دام يا پنبه و رنگزاهاي نباتي) بپردازند. پرورش كرم ابريشم و ابريشم‌ريسي نيز از مشاغل خانگي بانوان زرتشتي بود. ارتباط مشاغل زنانه و مردانه فرهنگ «همازوري»/همياري را ترويج مي‌داد. انتقال فنون نساجي سنتي زرتشتيان همزمان با ريسيدن الياف و روايتگري داستان‌هاي شفاهي دَري بهديني «سلطان مار» بود. بيان اين داستان‌ها باعث شكل‌گيري و انتشار ضرب‌المثل‌ها گرديد. ارتباط ايرانيان با تُجّار پارسي هند، نساجي سنتي را به حالت تجاري و صنعتي درآورد و مسبب نابودي تكنيك‌ها و ابزارهاي هنر «كار و چاله» و ريسندگي دستي بانوان زرتشتي به همراه داستان‌هاي شفاهي دَري بهديني «سلطان مار» كه بخش ويژه‌اي از فرهنگ شفاهي ايران است، شد. . ارتباط دوسويۀ ادبيات و فرهنگ شفاهي زرتشتيان با هنر نساجي ايشان، از مهمترين دستاورد اين پژوهش است. روش گردآوري اطلاعات به صورت مصاحبه‌ي ميداني و كتابخانه‌اي؛ با رويكرد مقايسۀ تطبيقي و توصيفي- تحليلي مي‌باشد.

In the past, the occupation of Zoroastrian men was agriculture and animal husbandry, and Zoroastrian women inherited the spinning and textile arts of previous generations, especially the Sassanid period. Women's occupations complemented men's occupations, turning non-food products into clothing. Sericulture also had a long history, and silkworm breeding was a domestic and favorite occupation of Zoroastrian women. The relationship between male and female occupations promoted a culture of "Hamazuri". The transfer of traditional Zoroastrian textile techniques coincided with the spinning of fibers and the narration of the oral stories of DariBehdini, the "Serpent King".The telling of these stories led to the formation and promotion of proverbs. The connection of the Iranians with the Persian trade of India made the traditional textile commercial and industrial and caused the destruction of the techniques and equipments of art "KāroČāle". In addition, the traditional spinning of Zoroastrian women, which was accompanied by these stories, disappeared. Valuable points, in addition to recording part of the folklore literature, is the influence and relationship between the stories of the serpent king and the traditional spinning of Iranian Zoroastrian women. Method of data collection in the form of field and library interviews; It is a descriptive-analytical comparison approach.